Borderline kişilik bozukluğu, bir diğer adı ile sınırda kişilik bozukluğu duygulanımda dengesizliktir. Ya siyah ya beyaz bir bakış açısına sahip olan sınır kişilikte olan bireylerde farklı semptomlar da mevcuttur. Örneğin depresyon, aşırı yemek yeme, alkol, madde kullanımı, öfke patlaması gibi dürtüsel tutumlar vardır. Tanısı psikiyatri camiası için oldukça zordur çünkü birçok farklı psikolojik bozukluk ile birlikte görülmektedir. Tedavi için genelde uzun süren psikoterapi seansları ile kişiye bir yol gösterilmeye çalışılır.
Borderline Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Borderline kişilik bozukluğu belirtileri, benlik algısının bozulması ve dengesiz duygulanımlar göstermek başlıca olanlarıdır. Kişi sürekli çevresindekileri bir anda yüceltip bir anda yermektedir. Ayrıca sık sık dış görüntüde değişim ve ideoloji, din, karakter gibi değişiklikler yaşanır. Aşırı yeme, alkolizm, madde kullanımı, öfke patlaması, sık sık dış görüntü değişikliği gibi dürtüsel davranışlar görülür. Detaylandırmak gerekirse şunlar söylenebilir;
- Aşırı yeme (Yeme bozukluğu).
- Uyku problemleri.
- Benlik algısında bölünme.
- Kim olduğuna dair fikri başkaları ile kurduğu ilişki ile belirlemek.
- Sık sık iş değişikliği.
- Dış görüntüde süregelen değişim (Örn saçları mavi boyatmak, sık sık piercing yaptırmak).
- Faça atmak.
- Kendini yakmak veya başka zarar verme davranışları.
- Öfke patlaması.
- Herkese aşık olmak ve tamamlanacağını düşünmek.
- Bir anda siyah bir anda beyaz olmak.
- Sürekli boşlukta hissetme.
- Bir hiç gibi hissetmek.
- Sürekli can sıkıntısı.
- Kimseye güvenmeme.
- Aşırı şüphecilik.
- Terk edileceğini düşündüğü kişiler ile ilişkiyi kesme.
- Madde kullanmak (Uyuşturucu).
- Alkolün kötüye kullanımı.
- Farklı kişilik bozuklukları ile birlikte görülme (Duruma bağlı olarak çoklu kişilik, depresif kişilik vb).
Görüldüğü gibi borderline belirtileri daha çok benlik ve kimlik sorunlarına işaret etmektedir. Tedavisi için grup terapisi ve psikoterapi tercih edilmektedir. Bazen gerekli durumlarda psikiyatr kontrolünde ilaç tedavisine de başlanabilir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Neden Olur?
Borderline kişilik bozukluğunun nedeni bilimsel olarak kanıtlamamıştır. Genelde bu durumu yaşayan bireylerin geçmiş yaşantılarında travma, taciz, şiddet ve terkedilme gibi olaylar yaşadıkları bilinmektedir. Daha çok gençlik veya ergenlik döneminde şekillenen bu psikolojik durum bazen kalıtımsal da olabilmektedir. Ancak beynin işleyişindeki biyokimyasallar ile yakından ilgili olmakla birlikte bu insanlar aşırı duygu yüklüdür.
Borderline Kişilik Bozukluğu Bipolar Farkı Nedir?
Borderline kişilik bozukluğu ve bipolar arasındaki fark, tetikleyici durumun bipolar bozuklukta olmamasıdır. Yani, sınır kişilik birinde belirtiler bir tetikleyici durum ile ortaya çıkarken bipolarda sebepsizce oluşabilir. O sebeple bipolar biraz daha nörolojik bir tarafa seyrederken borderline daha psikolojiktir. Ancak, ikisi de riskli davranışlar barındırdığı için tanı koyarken birbirinden ayırmak oldukça zordur.
Borderline Nasıl Düzelir?
Borderline tedavisi, bir psikolog ile görüşerek ve terapi alarak düzelebilir. Fakat bireyler daha çok bu durumu kontrol altına almaya yönelik bir süreçten geçerler. Bu durum daha çok 40 yaştan sonra kendiliğinden geçse de grup terapisi veya bireyler psikoterapi almak kişileri rahatlatacaktır.
Eğer, gerekli görülürse bir psikiyatr ile görüşülüp ilaç takviyesi de alınabilir. Çünkü, herkesin durumu birbirinden farklı olacağı ve hastalığın şiddetini yaşayışı da aynı olmayacağı için bir terapist ile görüşmekte fayda var.
Borderline Kişilik Bozukluğu Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Borderline tedavi edilmezse, bu psikolojik duruma sahip bireylerin yaşamları oldukça zorlaşır. Ayrıca hasta yakınlarının da hayatlarında genel olarak zorluklar hakim olur çünkü sürekli belirli belirsiz ataklar ile baş etmek zorunda kalırlar. Bunu yaşayan kişilerin sosyal hayatlarında içe çekilme ve umutsuzluk gibi bazı duygular ortaya çıkabilir. Sınır kişiliği olan birinin psikoterapi alması ve kendini dengeye getirebilmeyi öğrenmesi çok önemlidir.
Genetik Midir?
Araştırmalar hastalığın %60 oranında kalıtımsal olduğunu söylemektedir. Fakat böyle bir kesinliğin olmadığı bilinmelidir. Sınır kişilik daha çok geçmişinde taciz, tecavüz, travma, şiddet, terk edilme gibi sorunlar yaşayan bireylerde görülebilmektedir. Bazen de aileden aktarım ile gelebilecek bir potansiyel taşıması bakımından genetiktir. Ancak bunun belirli bir sonucu olmadığı gibi nasıl ortaya çıktığına dair bir bilgi de net olarak bulunmamaktadır.
Kimlerde Görülür?
Borderline kişilik bozukluğu, daha çok ergenlik döneminde ve gençlik döneminde ortaya çıkar. Kadınlarda daha yaygın görüldüğü çeşitli araştırmalar ışığında ortaya konmuştur. Özellikle tacize uğrayan genç kızlarda görülme olasılığı yüksek olduğu gibi çocukken annesi veya babası tarafından terk edilenlerin yetişkinlik döneminde ortaya çıkması muhtemeldir. Sınırda kişilik bozukluğu ile boğuşan bireylerde benlik algısında bir bölünme ve kimlik sorunları görülmektedir.
Borderline Hastaları Evlenebilir mi?
Borderline hastaları evlenebilir. Sınır kişilik bozukluğu olan bireylerin evlenmesi için hiçbir engel yoktur. Önemli olan kişilerin tedavilerini aksatmaması ve dengeyi kaybetmemeye dikkat etmesidir. Çünkü, evliliklerinde sorunların olması oldukça beklenen bir olasılıktır.
Kendi durumlarından ötürü eşlerine karşı şüphe ve güvensizlik ile yaklaşabilir ve çeşitli sorunlar çıkarabilirler. Bu durum krizli ve boşanmalı bir evlilik yaratacağı için psikoterapi seanslarına gitmelerinde ve eğer alıyorsalar ilaçlarını almalarında fayda var.
