Mâni Ne Demek Kısaca Açıklayınız

Mani esasında bir edebiyat terimidir. Aşk, ayrılık, hasret, sevinç, yas gibi pek çok durumu nitelendirmek için halk edebiyatında tek dörtlük şeklinde yazılan nazım şekillerindedir. Hemen hemen her durum için mani yazılabilir. Kendine has bir uyak düzeni vardır. Mani tipi uyak düzeni olarak geçer ve aaxa şeklindedir. Yani birinci ikinci ve dördüncü mısra kendi arasında kafiyeli üçüncü dize ise serbesttir.

Halk edebiyatının en önemli enstrümanlarından birisidir. Özellikle aşık atışmalarında ve eğlencelerde halkın zaman geçirmek ve duygularını ifade etmek için kullandıkları yollardan birisidir. Özellikle ilanı aşklarda çok gördüğümüz, özünde şiir türüdür. Günümüzde ise bu gelenek daha çok sakız fallarında, Ramazan ayında ve halk edebiyatını canlandırmak için yapılan oyunlarda kullanılmaktadır. Eskisi gibi yaygın bir eğlence aracı olma özelliğini yitirmiştir.

Mani genellikle yedi hecelidir ancak beş, sekiz, on heceli de söylenebilir. Halk edebiyatındaki en küçük nazım birimidir. İlk iki mısranın genellikle son iki mısra ile anlam yönünden bir bağdaşıklığı yoktur. İlk iki mısra son iki mısraya hazırlık amacındadır. Maninin asıl amacı son iki mısrada saklıdır. Maninin pek çok çeşidi vardır: Ayaklı mani, düz mani, yedekli mani, kirpikli mani, kıstaklı mani ve kesik mani bunlardan bazılarıdır. Halk arasında mani, goşa (koşa) olarak da anılmaktadır. Mani söylemek ise genellikle yakmak kelimesi ile kullanılıp mani yakmak olarak geçer. Mani yakmak yetenek işi olup özellikle Anadolu’daki ozanlar bu yetenekleri ile bilinir.

Türk Dil Kurumu’na Göre Mani Ne Demek?

Türk Dil Kurumu’na göre mani, Arapça kökenli bir kelimedir. Edebiyatta bir terim olarak geçer ve isim türündedir. Anlamı ise “Genellikle birinci, ikinci ve dördüncü dizeleri uyaklı olan, daha çok hecenin yedili ölçüsüyle söylenen halk şiiri” olarak düzenlenmiştir.