Cahit Arf, 11 Ekim 1910 tarihinde Selanik’te dünyaya gelmiş ünlü Türk bilim insanı ve matematikçidir. Matematiği bir meslek değil yaşam tarzı olarak gören Arf, matematik hakkındaki düşüncelerini şu sözlerle dile getirmiştir: Matematik esas olarak sabır olayıdır. Belleyerek (ezberleyerek) değil, keşfederek anlamak gerekir. Matematik hakkında öğretim verdiği sıralarda öğrencilerine bu bilgiyi sürekli hatırlatmış ve ezber yerine anlayarak çalışmalarını telkin etmiştir.
Ayrıca, cisimlerin kuadratik formlarının sınıflandırılması sonucunda ortaya çıkan Arf Halkaları, Arf Sabiti ve Arf Kapanışları gibi terimleri matematik dünyasına kazandırmıştır. Doktora tezinin ardından matematik dünyasına birçok teorem ve çalışmalar kazandıran Cahit Arf’ın vefatı sonrasında adına birçok konferans düzenlenmiştir.
Cahit Arf Eğitim Hayatı
Türkiye’nin yetiştirdiği önemli bilim insanları arasında yer alan Cahit Arf, 1910 yılında Selanik’te dünyaya gelmiş, 1912 Balkan Savaşları’nın başlaması neticesinde ailesiyle birlikte İstanbul’a taşınmıştır. İlkokul eğitimine başlamasının ardından, 5. sınıfta tanıştığı bir öğretmen sayesinde matematiğe olan ilgisi artmış ve bu alana yönelmiştir.
Henüz o yıllarda tanıdığı öğretmen sayesinde bu alana yönelen Cahit Arf, lise yıllarında arkadaşlarının çözemediği soruları çözerek ailesi ve hocaları tarafından yeteneğinin fark edilmesine sebep olmuş ve Fransa’da yer alan St. Louis Lisesi’ne eğitim almaya gönderilmiştir. Buradaki üç yıllık eğitim sürecini iki yılda bitirip Türkiye’ye geri dönmüş ve Türk hükümeti tarafından yükseköğrenim görmesi amacıyla Avrupa’ya gönderilecek aday öğrenciler arasına alınmıştır.
Yükseköğrenimini Fransa’da yer alan Ecole Normale Superieure’de tamamlamış (1932) ve Türkiye’ye dönmesinin ardından bir süre Galatasaray Lisesi’nde matematik öğretmenliği yapmıştır. Galatasaray Lisesi’nde verdiği eğitimlerin ardından İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde doçent adayı olarak görev almış ve doktorasını yapmak üzere Almanya’ya gitmiştir.
1938 yılında ise Göttingen Üniversitesi’nde doktorasını tamamlamıştır. Doktorasını tamamlamasının ardından üniversitede yapmış olduğu çalışmalar dünya çapında tanınmasına yol açmış ve matematikçilerin çok zor olarak bahsettiği doktora konusunu tek başına tamamlamayı başarmıştır. Bu yıllarda bulmuş olduğu sonuçların bir kısmı dünya matematik literatüründe ‘’Hasse-Arf Teoremi’’ adıyla anılmaktadır.
Kariyer Hayatı
Almanya’da tamamlamış olduğu zorlu fakat kendisi için çözülebilir doktora çalışmasının ardından Türkiye’ye dönen Cahit Arf , İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’ne geri dönerek burada profesör ve ordinaryüs profesörlüğüne yükselmiştir. İstanbul Üniversitesi’nde yaptığı uzun süreli çalışmaların ardından buradan ayrılmıştır. 1962 yılında üniversiteden ayrıldığı zamanlara gelindiğinde misafir profesör olarak Maryland Üniversitesi’ne gitmiş ve Mainz Akademisi muhabir üyeliğine seçilmiştir.
Ayrıca yine üniversiteden ayrıldığı 1962 yılında bir yıl kadar Robert Koleji’nde matematik eğitimi vermiştir. 1960 yılında Nükleer Araştırma Merkezi’ni kurmak üzere görevlendirilen Prof. Sait Akpınar, Cahit Arf’ın yakın arkadaşı olarak ona 1963’te Nükleer Araştırma Merkezi’ne davette bulunmuş ve “Cahit bey hayatının en iyi çalışmasını Çekmece’de yaptığını söyler” sözleriyle bu durumu anlatmıştır.
1964 yılına gelindiğinde TÜBİTAK’ın (Türkiye Bilimsek ve Teknik Araştırma Kurumu) ilk bilim kurulu başkanı seçilen Cahit Arf hayatı boyunca matematiğe sağladığı katkılarla anılmış bir bilim insanıdır. Matematiğe sağladığı katkılar onun 1974 yılında TÜBİTAK Bilim Ödülü almasına neden olmuştur. Bu yıllardan sonra gittiği Amerika Birleşik Devletleri’nde çeşitli araştırmalara katılmış ve Kaliforniya Üniversitesi’nde konuk olarak öğretim üyeliği yapmıştır.
Amerika’da verdiği eğitimlerin ardından Türkiye’ye dönme ihtiyacı duyan Cahit Arf , 1967 yılında Türkiye’ye dönmüş ve yine bu süreç içerisinde Amerika’da bulunan üniversitelerden konuk eğitim üyesi olarak teklif almıştır. Fakat bu sürede öğretim hayatına Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde devam etme kararı almış ve burada eğitim görevine başlamıştır. 1980 yılına gelindiğinde emekli olan Cahit Arf , 1983-1989 yıllarında Türk Matematik Derneği başkanlığı görevini yapmıştır. Ayrıca 1980 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesinin; 1981 yılında ise Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin onur doktoralarını almış ve 1993 yılında Türkiye Bilimler Akademisi Şeref Üyeliğine seçilmiştir.
Cahit Arf hayatı boyunca birçok çalışmalara imza atmış ve hayatının son dönemlerine yaklaştığı 4 Şubat 1994 tarihinde Fransa’da Commandeur des Palmes Académiques Ödülü’ne layık görülmüştür. Cahit Arf 26 Aralık 1997 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir.
Cahit Arf, 10 TL’lik banknotun arka yüzeyinde yer alır. Ülkemiz, ismini bu şekilde ölümsüzleştirmiştir.
Cahit Arf’ın Matematiğe Katkıları
1938 yılı itibariyle; analiz, sayılar teorisi, geometri, cebir, elastisite teorisi ve mühendislik matematiği gibi birçok konuda çalışmalara imza atan Cahit Arf , matematiğe bu konuda büyük bir katkıda bulunmuş ve matematikte kalıcı sonuçlar elde etmiştir. Cahit Arf çalışmaları her ne kadar açıklanmaya çalışılsa da onun çalışmalarının bir o kadar özgün ve ince hesaplarla dolu olduğu unutulmamalıdır.
Cahit Arf’ın bilinen ve yayınlanan ilk çalışması; Crelle Journal’da 1939 yılında yayınlanan Göttingen Üniversitesi’nde hazırlamış olduğu doktora tezidir. Cahit Arf Almanya’ya gelmeden önce çözülebilen cebirsel denklemlerin bir listesini yapmak gibi bir düşünceye sahipti. Bu amaçla gittiği Göttingen’de ünlü matematikçi Hasse’nin doktora öğrencisi oldu ve ona projesinden söz etti.
Cahit Arf’ın sahip olduğu çalışmalardan bir diğeri ise 1955 yılında Almanya’da yayınlanan lokal cisimlerle ilgili mühim bir inşa problemidir. 1957 yılına gelindiğinde ise Almanya’da “Riemann-Roch Teoremi” adlı çalışmasını gerçekleştirmiştir.
Cahit Arf Adına Düzenlenen Konferanslar
ODTÜ’de düzenlenen Cahit Arf konferanslarının konuşmacıları ve bağlı olduğu kurumlar şu şekildedir:
- 2009: Gunter Harder – Bonn Üniversitesi Matematik Enstitüsü
- 2007: Hendrik Lenstra – Leiden Üniversitesi Matematik Enstitüsü
- 2006: Jean-Pierre Serre – Collège de France
- 2005: Peter Sarnak – Princeton Üniversitesi ve İleri Araştırma Enstitüsü
- 2004: Robert Langlands – İleri Araştırma Enstitüsü
- 2003: David Mumford – Brown Üniversitesi Uygulamalı Matematik Bölümü
- 2002: Don Zagier – Utrecht Üniversitesi/Collège de France
- 2001: Gerhard Frey – Essen Üniversitesi Deneysel Matematik Enstitüsü. ‘’
Cahit Arf’ın Matematik Hakkındaki Görüşleri
- Matematik de resim, müzik ve heykel gibi bir sanattır.
- Matematik endüktif (tümevarımsal) bir bilimdir ve bu endüktif bilim sonsuz kümeler için geçerli. Bu sonsuzlukları endüktif bir şekilde kavrıyoruz ve kavradığımız zaman da o sonsuzluğu hissediyoruz. Sınırsızlığı. Ve bu bize mutluluk veriyor çünkü ölümü unutuyoruz. Herkes ölümsüz olduğunu hissettiği alanda çalışmak ister. Ben de matematikte kendimi ölümsüz hissettim.
- Matematik esas olarak sabır olayıdır. Belleyerek değil keşfederek anlamak gerekir.
- Elime Kuran’ı aldığımda Allah’a, elime kalemi aldığımda kendime inanıyorum.
Cahit Arf Ödülleri
- 1948 – İnönü Armağanı
- 1978 – TÜBİTAK Science Awards for Mathematics
