Atatürk ve Matematik | Atatürk’ün Matematiğe Katkıları

Matematik sayılar ve sembollerle ilişkilidir. Ancak, aynı zamanda ilgi çekici kelimelerle de ilişkilidir. Her matematiksel sayı veya sembol, karşılık gelen bir kelime veya kelime öbeğine sahiptir. Matematiğin kendine has bir dili vardır. Konuyu ne kadar derinlemesine incelersek, bu bilimsel disipline özgü kelimelere o kadar çok rastlarız.

Evet bu matematiksel terimlerin nereden geldiğini, üçgen, kar, dikdörtgen gibi geometrik şekilleri bizim anlayacağımız şekilde kimin adlandırdığını hiç düşündünüz mü? Peki, ileri görüşlü bir asker ve siyaset adamı olan Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ’ün matematiğe katkılarını biliyor musunuz?

Atatürk’ün Matematiğe Olan Merakı​

Atatürk’ün matematiğe olan merakı çocukluk yıllarında başlamıştı. O’nun bu merakı hepimizin bildiği matematik öğretmeni Yüzbaşı Mustafa Efendi’nin O’na Kemal ismini vermesinin çok daha ötesindedir. Askeri öğrenimi boyunca Atatürk matematikle sistemli bir şekilde ilgilenmişti. İlerleyen zamanlarda da bu ilgisi devam etmiştir.

Mustafa Kemal ve Geometri​

Daha önceden eğitim hayatı Osmanlıca, Arapça ve Farsça kelimelerden oluşmaktaydı. Öğrenilmesi oldukça da zordu. Özellikle soyut olarak algılanan matematik derslerinde bu daha da zor bir hal alıyordu.

Atatürk 1937 yılında yayınlanan bir geometri kitabı yazmıştır. Bu kitapta geometrideki temel kavramlarımı açıklamıştır. Ancak daha da önemlisi Osmanlıca terimleri Türkçeleştirmiştir. Atatürk’ün Geometri kitabı matematik öğretmenlerine ve bu konuda bilgi edinmek isteyen herkese için bir kılavuz niteliğindedir.

Türkçe’ye çevrilen bazı matematik terimleri şöyledir:

OsmanlıcaTürkçe
MüsaviEşittir
MecnuToplam
TaksimBölme
DarbÇarpma
MustatilDikdörtgen
MüsellesÜçgen
MurabbaKare
MuhammesBeşgen
Muhit-i daireDaire
Şibh-i münharifYamuk
MahrutKoni
Mesaha-i sathiyyeAlan
KaideTaban
TenasübOran
NisbetOrantı
Nısf-ı kuturYarıçap
MuhitÇevre
Aşar / AşariOndalık
Bu’udBoyut
UfkiYatay
AmudDikey
ŞakuliDüşey
MukavvasEğri
Re’sen mütekabil zâviyelerTers açılar
Zâviyetân-ı mütevâfıkatânYöndeş açılar
Kaim zaviyeli müsellesDik üçgen
Müselles-i mütesâviyü’l-adlâEşkenar üçgen
Müselles-i mütesâviyü’ssâkeynİkizkenar üçgen
DılıKenar
MenşurPrizma
MüştakTürev
Hattı mailEğik
MekanUzay
SatıhYüzey
KuturÇap
KavisYay
MümasTeğet
FaraziyeVarsayım
VeterKiriş
Re’sKöşe
içeriğimizi oylayın
Yazar: Sinan

1982 İstanbul doğumluyum. İlk, orta, lise ve üniversite eğitimimi İstanbul'da tamamladıktan sonra Çanakkale'ye yerleştim. Birkaç yıllığına ticaret hayatının içinde bulunduğum için aktif olarak ilgilenemediğim programlama ve web tasarım kariyerime, burada içerik yazarlığı yaparak devam ediyorum.

Yorum yapın