Altruizm (özgecilik), herhangi bir çıkar gereksinimine ya da düşüncesine dayanmayıp duygulara değer veren anlayışa denir. Bu anlayış, bencilliğe karşı olarak Fransız bir düşünür olan Auguste Comte tarafından öne çıkarılmıştır. Bu düşüncenin en saf, sade hali ele alındığında toplumsal bir ilişki olduğu öne çıkmakta ve birey- toplum gerçek uyuşumunu belirlemektedir.
Bir diğer ismi ile de diğerkâmlık olarak bilinen bu akımın temel felsefesi, “başka insanların kendi için olması gereken yararı gözetmektir.” Ya da “diğer insanlara manevi ve ya maddi anlamda kişisel çıkar gözetmeden yararlı, faydalı olmaya çalışma ve bencil olmamadır” şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanımlardan da anlaşıldığı üzere altruizm, bir insanın başkalarını da kendisi kadar düşünme, başka birini de kendisi kadar sevme ve karşısındakinin yararını gözetme olarak da bilinir.
Altruizm Sosyal Anlamda Neyi Temsil Eder?
Altruizm ne demek kısaca açıklarsak, bir kişinin parçası olduğu toplum için kendisine düşen vazifeleri tam anlamıyla yerine getirmesidir. Bu durum bir diğer şekliyle şöyle de açıklanabilir: “İnsanoğlunun bir birey olarak (insanların birbirinden ayrı bir konumda olarak) yaşamını sürdürmesi doğasına aykırıdır. İnsan toplu yaşam gereksinimi içinde hisseden bir varlıktır. Bakıma en fazla muhtaç olan bir yavrunun insan yavrusu olması bunun net bir örneğidir.”
Bu yüzden insan, içinde bulunduğu toplum, çeşitli organlardan oluşan bir sisteme benzetilecek olursa, diğerkâmlık, bireyin bir parçası ya da sistemi olduğu organizmanın faydası uğruna, organların kendi üzerine düşen görevi tamamen yerine getirmesidir. Bu bakımdan psikolojide özgecilik nedir sorusunu, bireyin menfaatlerinden vazgeçmesi değil, bu durumun tam tersine menfaatlerini düşünmesi ile ilgili bir kavram olarak yorumlayabiliriz.
Özgecilik Neden Önemlidir?
Altruizm için neden menfaat düşünmesi çok önemlidir? Çünkü bir organizma kusursuz işlemesi gerekir. İnsanın kendisinde yaşayacak herhangi bir aksaklık, kendisine yansıyacak ve kendi rahatsızlıkları sosyal çevresine de yansıyacaktır. Bu durumda bağlı bulunduğu organizmanın gelişimi, değişimi ve kusursuz çalışması için insanın da kendisini düşünmesi gerekir.
Sonuç olarak diğerkâmlık, bulunduğu ortamın ya da çevresinin gelişmesi için yükselme ve insanın da kendisi için gelişmesi yükselmesi olarak bilinmektedir. Toplu bir yaşamın gerekliliklerini yerine getirmek olarak da açıklanabilir.
