İyonların insanlık tarihine katkıları; şehir devleti şeklinde yaşamaya başlamaları, bilime önem vermeleri doğrultusunda ünlü bilim insanları yetiştirmeleri, günümüze kadar ulaşan mimari yapılar inşa etmeleri, Yunan alfabesinin kökenini oluşturmaları şeklinde sıralanabilmektedir. İyonlar, M.Ö. 1200’lü yıllarda Anadolu topraklarında kurulan bir uygarlıktır.
İyonların İnsanlık Tarihine Katkıları
Tarihi süreçte var olmuş tüm uygarlıklar, insanlığa bir şekilde katkıda bulunmuştur. Bugün geliştirerek kullanılan birçok eşyanın veya uygulanan birçok fikrin temelleri o zamanlardan atılmıştır. Bu uygarlıklardan biri olan İyonların da tarihe çeşitli katkılar olmuştur. Peki bu katkılar nelerdir? Şimdi bu sorunun cevabını detaylı olarak öğrenelim.
- İyonların insanlığı katkıları konusunda ilk madde, şehir devletleri kurarak bu şekilde yaşamaya başlayan ilk uygarlık olmalarıdır. Kurdukları bu şehir devletlerine “polis” adını vermişlerdir ve 12 şehir devleti bulunmaktadır. Bu şehirler Miletos, Efes, Teos gibi isimlere sahiptir.
- Deniz ticaretinde çok gelişen İyonlar, Akdeniz ve Karadeniz’de koloniler kurmuşlardır.
- Yaptıkları çalışmalar ile Yunan alfabesinin temellerini atmışlardır.
- Mimaride İyon nizamını geliştiren medeniyet, Artemis Tapınağı ve Efes Harabeleri gibi önemli mimarı eseler inşa etmiştir. Bu eserler düşünce özgürlüğünün sembolü haline gelmiştir ve Artemis Tapınağı’nın dünya harikaları arasına girdiği bilinmektedir.
- Bilim ve sanatta çok gelişmişler ve önemli isimler yetiştirmişlerdir. Bu durumda deniz ticareti yapmalarının ve özgür düşünce ortamına sahip olmalarının büyük bir etkisi vardır. Söz konusu isimlerden bazılar şunlardır:
- Heredot: İyonların tarihe katkıları arasında kabul edilen önemli bir isimdir. Tarih biliminin kurucusu olarak kabul edilmektedir.
- Homeros: Edebiyatın öncüsü olarak kabul edilmektedir.
- Thales: Matematik ve Felsefe alanlarının kurucusu olarak bilinmektedir.
- Pisagor: Matematiğin kurucuları arasında kabul edilmektedir ve üçgenin kenarları arasındaki temel ilişkiyi ifade eden teoremi kendi ismi ile ifade edilmektedir.
- Hipokrat: Tıp biliminin kurucusu olarak bilinmektedir.
İyonlar Ne Buldu?
İyonların bulduğu şey, şehir devletleri halinde yaşam ve tiranlık yönetimidir. Tiranlık yönetimi, asil ve soyluların hükümdarı tahttan indirerek yönetimi ele geçirmesi olarak ifade edilebilmektedir. Bunlarla birlikte bu medeniyet içerisinde yetişen bilim insanlara kendi alanlarıyla ilgili birçok fikir, teorem, kuram bulmuşlardır.
İyonlar Nereden Geldi?
İyonların geldiği yer, Yunanistan’dır. Akalar olarak bilinen topluluk, Dor istilası sonucunda Yunanistan’dan kaçarak Anadolu’ya gelmiştir. Anadolu yerleştikleri yer bugünkü İzmir ve Aydın bölgesidir. Bu nedenle söz konusu bölgelerin eski adı İyonya olarak tarihe geçmiştir.
İyonlar Şehir Devletlerine Ne Diyorlardı?
İyonların şehir devletlerine verilen isim, “polis” tir. Siyasi birliğin bir türlü sağlanamadığı bu medeniyet şehir devletleri halinde yaşamaya başlamış ve 12 ayrı şehir devleti kurmuştur. Bu şehir devletlerinin genel ismi ise “polis” olarak bilinmektedir.
İyonlar’ın Başkenti Neresiydi?
İyonların başkenti, Milet şehri olarak kabul edilmektedir. Milet, bir koloni şehri olarak kurulmuş ve deniz ticaretini ele geçirmiştir. Birçok koloniye ulaşan bu şehir, gittikçe zenginleşerek söz konusu medeniyetin başkenti haline gelmiştir.
