Sincap Nasıl Bir Hayvandır?​ Sincaplar ve Özellikleri

Sincap, memeli bir hayvan olup, sincapgiller ailesinden küçük, uzun kuyruklu, tüylü bir kemirgendir. Sincaplar, Kuzey Amerika’dan Japonya’ya kadar çok geniş bir coğrafyada yaşar. Uzun ve çok tüylü kuyrukları ayırt edici özelliklerindendir. Baskın bir tür olmamaları, başka hayvanlar tarafından avlanmaları ve son olarak insanlar tarafından kürkleri için öldürülmeleri nedeniyle, dünya üzerindeki sayıları hızla azalmaktadır.

Sincaplar, türlerine göre değişik boyut ve ağırlığa sahiptir. Örneğin Afrika Pigme Sincabı 7 – 1 santimetre boyutlarında ve 10 gram ağırlığındadır. Hindistan’da yaşayan Dev Sincaplar ise, 1 metreye varan boyu ve 1,8 kiloya varan ağırlığı ile, en iri sincap türü sayılmaktadır.

Sincap Bilimsel Sınıflandırma şu şekildedir:

AlemAnimalia
ŞubeChordata
SınıfMammalia
TakımRodentia
FamilyaSciuridae

Sincap Türleri​

Sincap cinsleri bilindiği kadarıyla 289 adettir. Dünyanın değişik bölgelerine aynı zamanda yayılmış bu türlerin belli başlıcaları şu şekildedir:

1. Ağaç Sincabı​

Ağaç sincabı, sincaplar deyince aklımıza gelen canlının ta kendisidir. Kısaca özetlemek gerekirse, Antarktika ve Okyanusya (Avustralya ve Yeni Zelanda bölgesi) dışında her kıtada yaşarlar. Çok yaygındırlar. Ülkemizde de kızıl sincap olarak bilinen alt türü yaşar. Evlerde beslenen sincaplar genellikle ağaç sincabıdır.

agac sincabi nedir nerelerde yasar
ağaç sincabı nerelerde yaşar

Ana besinleri fındıktır. Yuvalarını çoğunlukla ağaçlara yaparlar. Gelin, şimdi ağaç sincabının türlerini inceleyelim:

Kızıl Sincap​

Kızıl sincaplar, Avrupa ile Asya kıtalarında yaşar. Vücutları 19 – 23 santimetre, kuyrukları ise 15 – 20 santimetre arasında değişir. Yetişkin kızıl sincaplar, 300 – 400 gram ağırlığa ulaşır. Uzun kuyruklarını ağaçlar arasında dengeli bir şekilde zıplamak için kullanırlar. Yılda iki kez tüylerini dökerler ve özellikle kış mevsiminde daha koyu tüyleri olur. Ancak, isimleri kızıl sincaplar olsa da, Avrupa’nın bazı bölgelerinde siyah renkli kızıl sincaplar da görülmektedir.

Boz Sincap​

Kuzey Amerika’da yaşar. İsmi boz (gri) olmasına rağmen, kahverengi tonlara da sahiptir. Boz sincapların vücutları 23 – 30 santimetre, kuyrukları ise 20 – 25 santimetre arasında değişir. Boz sincapların ağırlığı 600 – 700 grama kadar ulaşabilir ve Avrupa ile Asya’da görülmezler.

Tilki Sincabı​

Tilki sincapları da Kuzey Amerika’da yaşar. Vücudu 50 – 75 santimetre, kuyruğu ise 25 – 40 santimetre arası değişir. Bundan dolayı, 1 kilo 200 grama varabilen ağırlığı ile, bilinen en iri sincap türlerindendir. En önemlisi, görme, koklama ve işitme duyuları akrabalarına göre çok gelişmiştir. Mantar, kuş yumurtası ve kozalak yerler. Ev ortamında beslenenleri, 18 yıla kadar yaşayabilmektedir.

2. Çizgili Sincap​

Sibirya ve Doğu Asya’da yaşayan bu tür, sırtındaki 4 beyaz ve 5 siyah çizgi ile ayırt edilir. Vücutları 10 – 12 santimetre, kuyrukları ise 6 – 10 santimetre arasında değişir. Ağırlığı 50 – 100 gram arasında değişen çizgili sincaplar, günümüzde ne yazık ki sahipleri tarafından terk edildiği için Avrupa’nın değişik ülkelerinde parklarda ve bahçelerde yaşamaktadır. Anavatanı Kore’dir ve Kore sincabı olarak da bilinir.

3. Richardson Yer Sincabı​

Kuzey Amerika’da yaşayan bu sincaplar, Richardson Orman Sincabı olarak da bilinir. Ağaç sincaplarının aksine yerde yaşar ve çok sosyaldir. Ne var ki, ağaç sincapları kadar uzun ve tüylü kuyrukları yoktur. Boyları 30 santimetreye kadar uzar ve ağırlıkları 500 grama kadar çıkabilir. Tehlikeyi sezdikleri anda, bağırarak sürüyü haberdar ederler. Kış uykusuna yatarlar ve erkekleri mart ayında dişilerinden önce uyanıp kendi alanlarını belirler.

richardson orman sincabi
richardson orman sincabi

Sincap Kış Uykusuna Yatar mı?​

Ağaç sincapları kış uykusuna yatmaz. Yer (orman) sincapları ise kış uykusuna yatar. Internette çoğu kaynakta sincapların kış uykusuna yatmadığı söylense de, bu doğru değildir. Richardson Yer Sincabı gibi yerde yaşayan türler, 5 – 7 ay arası kış uykusuna yatar.

Kış uykusuna yatmayan ağaç sincapları ise, kış aylarında fındık, ceviz gibi yemişleri yuvalarına depolar, vücutları yağlanır ve günün 20 saatini uyuyarak geçirmeye başlar. Sabahları erken saatlerde uyanıp tuvalet, yiyecek gibi ihtiyaçlarını giderdikten sonra tekrar uykuya dönerler.

Sincap Tüy Döker mi?​

Sincaplar senede iki kez tüy döker. İlkbahar ve sonbahar aylarında gerçekleşen bu tüy dökme, ilkbaharda sincabın başından başlayıp gövdesine doğru ilerlerken, sonbaharda gövdesinden başlayıp başına doğru ilerler.

Sincaplar Nerede Yaşar?​

Sincaplar ağaçlarda ve yerde yaşar. Genel sınıflandırma bu şekildedir. Ağaç sincapları uzun ve tüylü kuyruğa, yer sincapları ise kısa ve az tüylü kuyruğa sahiptir. Yaşadıkları coğrafya olarak ele alırsak, Kuzey Yarımküre’nin tamamı ve Güney Yarımküre’nin, özellikle Güneydoğu Asya’nın bazı bölgelerinde yaşar.

Sincaplar, Avustralya, Madagaskar, Güney Amerika kıtasının güney kesimleri, Grönland, Pasifik’teki çoğu ada ve Sahra Çölü’nde bazı bölgelerde yaşamaz. Bunun dışında dünyanın her yerinde yaşarlar.

Sincap Hangi Ağaçta Yaşar?​

Sincapların ana besin maddeleri fındık ve kozalak olduğu için, bunları bulabildikleri ve yuvalarını inşa edebildikleri tüm ağaçlarda yaşarlar. Çam ağacından ceviz ağacına kadar akla gelebilecek çoğu ağaç, ideal birer sincap evidir.

Sincap Uçar mı?​

Uçan sincap adı verilen sincaplar, geniş bir kanadı andıran vücut yapısı sayesinde havada süzülebilmektedir. İsimleri uçan sincaplar olmasına rağmen, bu uçuş kuşların veya yarasaların uçuşu şeklinde değildir. Bir uçaktan çok planörü andırırlar ve havada süzülürler.

ucan sincap nedir
Uçan sincaplar

Uçan sincapların bugüne kadar kayıt edilen en uzun uçuşları 90 metre olarak ölçülmüştür. Kuyrukları çok uzundur ve bu sayede daha dengeli bir şekilde süzülürler. 16 – 38 santimetre arasında değişen boya ve 150 gram ile 1,5 kg arasında değişen ağırlığa sahiptir.

Sincap İnsana Zarar Verir mi?​

Sincap ısırır mı? sorusu sıkça sorulmaktadır. Sincaplar, insanların bulunduğu bölgelerde yaşadıkları ve uysal canlılar oldukları için kendilerini tehlikede hissetmedikçe saldırganlaşmaz. Sincaplardan kuduz bulaşır mı gibi merak edilen bir konu hakkında, sincapların nadiren kuduza yakalandıklarını, bunların da çok nadiren insanlara bulaştırdığını söyleyebiliriz.

Sincap ısırırsa ne olur sorusuna cevap verdikten sonra, sincaplar zehirli midir konusunda da, rahatlıkla hayır diyebiliriz.

Sincaplar Ne Yer?​

Sincap nasıl beslenir sorusu ile ilgili, özellikle evinde veya bahçesinde sincap besleyen insanlardan çok soru gelmektedir. Sincaplar, genel olarak otçul canlılardır ve ana besin kaynakları fındık, ceviz ve fıstıktır. Evde sincap ne yer sorusuna ise, elma, portakal, kayısı, brokoli, mısır, mantar, kabak ve avokado şeklinde cevap verebiliriz.

Sincaplar et yemez. Kimi zaman bahçede avladıkları böcekleri yeseler de, bu özellikle kırmızı veya beyaz et tercih ettikleri anlamına gelmez.

Sincaplar Ne Kadar Yaşar?​

Sincap kaç yıl yaşar hepimiz merak ederiz. Sincaplar, doğada yaklaşık 5 – 10 yıl arası yaşar ama yırtıcılar, yaşadıkları bölgeden geçen yollarda arabaların çarpması gibi faktörler nedeniyle bu ömür çoğunlukla 1 – 2 sene arasında değişir. Sincap yaşam süresi üzerinde en etkili faktör, doğduktan sonra geçirdikleri ilk kıştır. Bu kışı atlatabilen yavru sincaplar, genellikle yetişkinliğe erişir. Sincap ömrü, ev ortamında iyi bir bakımla 15 – 18 yıla kadar uzar.

Sincaplarda Üreme​

Sincap doğurarak mı çoğalır sorusu da cevabını merak ettiğimiz başka bir başlıktır. Sincaplar memeli hayvanlar olduğu için, doğurarak çoğalır ve çiftleşme zamanları türler arasında farklılık gösterir. Sincap üreme mevsimi, genellikle şubat ve mart aylarındadır ancak boz sincap gibi türler, senede iki kez çiftleşebilir.

sincap yavrusu
Sincapların yavruları

Sincap doğumu, genellikle 1 ile 4 yavru arasında değişen sayılarda gerçekleşir. Anne sincaplar, bir seferde en fazla 8 yavru doğurabilir ancak bilim insanları bugüne kadar böyle bir doğuma çok nadir rastlamıştır. Sincaplar 29 – 65 gün arası değişen hamilelik süreci yaşar. Bu süre, sincabın boyutlarına bağlıdır. Bu yüzden, daha küçük türler, daha kısa hamilelik süresine sahiptir.

Sincaplar, yavrularını 6 – 10 hafta arası değişen sürelerde emzirir. Sincap yavrusu, tüysüz ve gözleri kapalı olarak doğar, bakıma muhtaçtır.

Türkiye’de Sincap Var mı?​

Türkiye’de çok sayıda sincap yaşamaktadır. Kızıl sincaplar ve özellikle Anadolu Sincabı olarak bilinen Kafkas Sincabı da Anadolu’nun doğal bitki ve hayvan çeşitliliğinin bir parçasıdır.

anadolu sincabi
Anadolu Sincabı

Anadolu Sincabı, vücudu 20 – 25 santimetre, kuyruğu ise 15 – 18 santimetre arasında değişen, ağırlığı yarım kiloya varabilen bir ağaç sincabıdır. Sırtı gri renkte, karın bölgesi sarı ve kahverengi renklerde ve kuyruğu da kahverengi – kızıl tonlarındadır. Kuzeyde özellikle Gökçeada’dan İran’a, güneyde ise İsrail’e kadar uzanan bir coğrafyada yaşamaktadır.

Sincapları, Anadolu’da çekelez ismiyle tanıyoruz. Ayrıca, teyin ve değin olarak da bilinmektedir.

Sincap Evcilleştirilebilir mi?​

Sincaplar vahşi doğada yaşayan hayvanlardır. Eve veya bahçenize aldığınızda bu alışkanlıklarını sürdürmek isteyeceklerdir. Gelgelelim sizin onları eğitmeniz mümkün değildir. Bu konuda zorlukların bazıları şu şekildedir:

  • Öncelikle sincapların dişlerinin ve tırnaklarının uzun ve sivri olduğunu bilmelisiniz. Evde gözlerine kestirdikleri herhangi bir nesneyi ikinci kez düşünmeden kemirmeye ve tırmalamaya başlarlar. Özellikle apartman dairelerinde açıktaki kabloları kemirmeleri sonucu yangınların çıktığı bilinmektedir.
  • Çok hassas bir diyet uygulamaları gerektiğinden, buna neredeyse tam zamanlı mesai ayırmanız gerekir. Başka bir deyişle, diyetine dikkat etmezseniz sincabınız hastalanabilir.
  • Sincaplar abur cubur yemeyi çok sever. Özellikle cips, çikolata vb. gıdaları siz farkında olmadan bile mutfak tezgahından götürüp yiyebilir. Bu tür gıdalar sincaplar için çok tehlikelidir. Mesela, sincabınız baharatlı bir paket cipsi olduğu gibi yiyebilir ve hastalanabilir.
  • Son olarak, sincaplar çok oyuncudur. Günün önemli bir kısmı onları eğlendirmeniz, birlikte oynamanız gerekir. Bunu yapmadığınızda, evde buldukları her cisimle oynamaya çalışacak, ev eşyalarını kırıp dökeceklerdir. Oysaki, sincaplarla zaman geçirmek hem keyifli, hem de stres atıcıdır. Lütfen siz de sincabınızla daha çok vakit geçirmek için fırsat yaratın.

Sincaplar vahşi doğaya aittir. Onları seviyorsak, evcilleştirmeye çalışmadan, bulundukları yerde sevmeye çalışmak, onlar için en doğrusu olacaktır.

Sincap Beslemek Yasak mı?​

Evde sincap beslemek yasak mı sorusu da sincaplarla ilgili çok sorulan sorulardan biridir. Sincaplar, Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından koruma altına alınan hayvan türlerindendir ve bundan dolayı CITES sözleşmesi kapsamında doğadan alınarak evde sincap beslemek, büyütmek, satmak ve satın almak yasaktır. Bu nedenle, evde sincap beslenir mi sorusunu, yasalar nedeniyle hayır olarak cevaplıyoruz.

Dolayısı ile, sincap fiyatları veya sincap sahiplenme konusunda araştırma yaptığınızda karşınıza çıkan kişiler veya internet siteleri, 4915 sayılı Kara avcılığı Kanunu’na göre suç işlemektedir. Siz de bu suça ortak olmayın.

Benzer bir şekilde, uçan sincap beslemek yasak mı sorusu da ne yazık ki veterinerlere ve pet shoplara sık sık soruluyor. Tıpkı sincap beslemek suç mu, şeklindeki soruya verdiğimiz cevap gibi, yasalarımıza göre uçan sincap beslemek de suçtur.

Sincaba Benzeyen Hayvanlar​

Doğada sincap gibi hayvanlar oldukça fazladır. Bu nedenle, özellikle ormana pikniğe gittiğimizde veya doğa gezilerine katıldığımızda bu canlılarla karşılaşabiliriz. Özellikle birçoğu kemirgen ailesinden olan bu hayvanların listesi şu şekilde:

  • Dağ sıçanı,
  • Oklu kirpi,
  • Kunduz,
  • Kahverengi yarasa,
  • Pika

Sonuç olarak, sincaplar sevimli dostlarımızdır. Onları doğada gördüğümüzde çok rahatsız etmemeli, özellikle yapay ürünlerle beslememeliyiz.

Bonus: Sincap İngilizce’de Ne Demek?​

Sincap, İngilizce’de Squirrel olarak yazılır, sıkvurul şeklinde okunur.

5/5 - (1 oy)
Yazar: Sinan

1982 İstanbul doğumluyum. İlk, orta, lise ve üniversite eğitimimi İstanbul'da tamamladıktan sonra Çanakkale'ye yerleştim. Birkaç yıllığına ticaret hayatının içinde bulunduğum için aktif olarak ilgilenemediğim programlama ve web tasarım kariyerime, burada içerik yazarlığı yaparak devam ediyorum.

Yorum yapın