Telkari sanatı, gümüşü el ile özel olarak işleme sanatıdır. Telkâri ile gümüş işlenerek süslenmekte ve ortaya güzel takılar çıkmaktadır. Türkiye’de en çok Mardin ve Ankara’da yapılmaktadır.
Telkari sanatı el emeği bir sanat olduğu için sabır ve incelik gerektirmektedir. Bu süsleme Beypazarı’na ahilik teşkilatı tarafından kazandırılan bir sanattır. Telkâri ile birden fazla kullanışlı ürün üretilmektedir.
Kağıt Telkari Malzemeleri Nelerdir?
Kağıt telkâri malzemeleri şu şekildedir;
- Renkli kağıt şeritler gerekir. (3,5,8,10 mm ebatlarda olabilir.)
- Kağıt tutkalı gerekir.
- Makas ya da maket bıçağı kullanılır.
- Cetvel gerekir.
- Düz bir zeminde işlemin yapılması gerekir.
- Kürdan, tığ ya da bambu şiş çubukları gerekir.
Kağıt telkâri için makas, cetvel ve düz bir zemin temin etmek işlemin başarılı olması adına çok önemlidir. Telkari ürünlerini evinizde süs olarak kullanmanız mümkündür.
Kafes Telkari Nasıl Yapılır?
Kafes telkâri yapmak için izlenmesi gereken adımlar şöyledir;
- Bir Ana İskelet Oluşturun.
- Kaynak Yapın.
- Kaynakları Süsleyerek Süs Eşyaları Üretin.
1.Bir Ana İskelet Oluşturun
Tellere şekil verip kaynakla birleştirdikten sonra bir ana iskelet oluşturmak gerekmektedir. Böylelikle ilerleyen safhalarda istediğiniz ürünü elde edecek bir form üretmiş olmanız muhtemeldir.
2.Kaynak Yapın
İskeletin içini ince telle doldurup tekrardan gerekirse kaynak yapıp süsleme işlemlerine başlanması gerekmektedir.
3.Kaynakları Süsleyerek Süs Eşyaları Üretin
Elde ettiğiniz kaynakları minik toplar ve kürelerle süsleyerek kül tablası, şamdan, kolye, broş, küpe gibi ve daha nice süs eşyaları elde etmeniz mümkündür.
Telkâri Çeşitleri Nelerdir?
Telkâri çeşitleri şu şekilde sıralanabilir;
- Kağıt Telkari
- Kafes Telkari
- Telkari Küpe
- Telkari Kolye
- Telkari Şamdan
- Telkari Bileklik
- Telkari Rozet
- Telkari Anahtarlık
- Telkari Kemer
- Telkari Broş
- Telkari Tepsi
- Telkari Vazo
- Telkari Tabak
- Telkari Abajur
Telkâri çeşitleri çoğalabilmekte ve genellikle süs eşyaları olduğu bilinmektedir. En çok tercih edilenler takılar olmakla birlikte ev için süs eşyaları da sıklıkla tercih edilmektedir.
Telkâri Neden Yapılır?
Telkâri, gümüşü el ile özel olarak işleme sanatıdır ve ev veya kişisel süs eşyaları elde etmek için yapılmaktadır. Telkâri ürünlerini kullanan bireyler bunun yapımının uzun sürdüğünü ve emek istediğini unutmamalıdır çünkü oldukça sabır gerektiren bir iştir.
Gümüş madeni eritilerek potadan geçirilmekte ve iki ya da daha fazla tel birbirine bağlanarak şekil verilmektedir. Böylelikle ortaya telkâri sanatının eserleri çıkmaktadır.
Kağıt Telkari Sanatı Nedir?
Renkli kağıtların ucu çatallı özel bir aparat ile kıvrılması sonucunda ortaya çıkan şekilleri ifade etmektedir. Bu teknik ile kağıda şekiller verilmekte ve ortaya kağıt telkâri ürünleri çıkmaktadır.
Diğer adı quilling olarak bilinmektedir. İnce kağıt şeritler kullanılarak bu sanatın ürünlerini elde etmek mümkündür. Kağıt kıvırma sanatı olarak da geçen bu teknik ile birbirinden farklı süs ürünü elde etmeniz mümkündür.
Telkâri Hangi Yöreye Aittir?
Mardin yöresine aittir. Ankara’nın Beypazarı ilçesinde de geliştirilen bir gümüş sanatı olduğu bilinmektedir. Beypazarı’nda 80 ila 120 civarında bu sanatı yapan atölye mevcuttur.
Telkari Sanatı İle Neler Yapılır?
Telkâri sanatı ile kemer, bıçak, kolye, bilezik, küpe, broş, tabak, fincan, silah kabzası, fotoğraf çerçeveleri, süs eşyaları yapılabilmektedir. Aklınıza gelebilecek her ürünü telkâri ile yapmak mümkündür. Anahtarlık, şekerlik, isimlik, mücavher kutusu, kibritlik, vazo, sigara küllüğü ve daha nice ürün telkâri ile yapılabilmektedir.
Telkari Yapım Teknikleri
Telkâri yapım teknikleri şu şekildedir;
- Maden Eritme yapılır.
- Kalıba Dökme Yapılır.
- Tel Çekme İşlemi Uygulanır.
- Model Hazırlama Yapılır.
- Şekil Verme İşlemi Uygulanır.
- Birleştirme Ve Kaynak Yapılır.
- Ağartma Yapılır.
- Süsleme İçin Son İşlemler Yapılır.
Telkâri gümüşü işleme sanatıdır ve işlemlerden geçerek ortaya süs olarak kullanılabilecek birbirinden farklı ürün çıkarır. Telkâri ustaları emek ile uzun zamanlar harcayarak bu ürünleri ortaya koymaktadır. Oldukça zahmetli bir iş olduğu için elde edilen ürünlerin emeğine değdiği söylenebilmektedir. Telkari Mardin yöresinde sıklıkla yapılan bir sanattır aynı zamanda Ankara’nın Beypazarı ilçesinde de yapılmaktadır. Beypazarı’nda yaklaşık 80 ila 120 atölyenin hala bu sanatı icra ettiği bilinmektedir. Telkariden kolye, broş, yüzük, bilezik, küpe gibi bir sürü süs ürünü yapılabilmekte ve oldukça kullanışlı tarzda gösterişli ürünler ortaya çıkabilmektedir.
