“Ben sporcunun zeki, ahlaklı ve çevik olanını severim” sözü ile Türk sporcularına akıllardan silinmeyen bir öğreti sunan Atatürk, insanlığın gelişimi adına sporun önemli bir pay sahibi olduğunu ifade etmiştir. Atatürk ve spor, O’nun Türk milletinin sağlığına verdiği önemin de bir göstergesidir.
Spor etkinliklerini Türk gençliğinin gelişimi adına önemli bir faktör olarak değerlendiren Mustafa Kemal Atatürk, akılcı düşünmenin gelişimini ve önemini vurgularken vücudun gelişimini de gözden kaçırmamak gerektiğini savunur.
Arıburnu’nda Yaşanan Olay
Arıburnu’nda askeri kumanda ederken yaşanan bir olayı dile getiren başöğretmen, İngiliz bir askerle Türk askerinin Arıburnu’nda karşı karşıya geldiklerini, silah kullanamayacak kadar yakın olduklarında ise birbirlerini boğazlama girişiminde bulunduklarını anlatır. Bu olayda İngiliz asker boks idmanı ile kendini savunurken Türk askerinin böyle bir konuda antrenmanının olmadığı gözlemlenir.
Bu durumda Atatürk önce düşmanı sorgular, ardından düşmana Türk askerinin idmanını nasıl bulduğunu sorar. Askerimizin bilgisiz olduğu üzerine bir yanıt alan Atatürk, bu olayın üzerine memleketin menfaatlerine tecavüz edenlere karşılık verebilmek adına sporun önemli bir mesele olduğunu ifade etmiştir. Bu olaydan yola çıkarak Atatürk’ün dövüş sporlarına farklı bir önem verdiği söylenebilir.
Atatürk’ün Güreş Tutkusu
Ömrünün 15 yılını, 3 farklı kıta ve birçok farklı cephede savaşarak geçiren Atatürk, şüphesiz askerlik mesleğini hiçbir zaman geride bırakamamıştır. Atatürk, sevilme ve ilgi görme isteğinin insanın doğasında bulunduğunu ifade etmekle beraber orduda bulunmanın ona verdiği hisleri her defasında yeniden yaşayabilmek adına sık sık Mehmetçik’i ziyaret ederdi.
İlgili içerik: Atatürk Kaç Dil Biliyordu? Atatürk’ün Bildiği Yabancı Diller
Birçok farklı ve güçlü ülkenin işgalini başarıyla topraklarımızdan püskürten Ulu Önder, bir seyahatinde Kolordu binasının çevresinde yapılı bir Mehmetçik ile karşılaştı. Burada yanında bulunan heyetten en kuvvetli görünen kişiyle bu Mehmetçik’in güreşmesini istedi. Mehmetçik her defasında, beklendiği üzere galip geliyordu. Temiz ve saf bir Anadolu çocuğu olan Mehmetçik, burada Atatürk’e dönerek “Atam, senin sırtını yedi düvel yere getiremedi. Bir Mehmet mi bu işi başaracak” dedi.
Tahsin Uzer’in aktardığı bu anı, Arıburnu’nda yaşanan olayla da desteklenebileceği üzere Atatürk’ün dövüş sporlarına ilgi duyduğu tezini tekrar destekliyor. Ancak güreşin Türk kültüründe farklı bir yere sahip olduğunu ve Atatürk’ün de bu nedenle güreşe karşı özel bir ilgisinin bulunduğunu söylemek işten bile değildir.
Akşehir’deki Futbol Müsabakası
Atatürk, Türk milletinin hislerini farklı yönleri ve özellikleriyle birlikte yansıtan bir kristal gibiydi. Şüphesiz ülkemizde en çok rağbet gören spor dalı futboldur. Büyük Taaruz döneminde de bu durumun bilincinde olan Atatürk, Yunan kurmayları ters köşe yapmak adına Akşehir’de bir futbol müsabakasının düzenlenmesini salık vermiştir. Anadolu Ajansı aracılığı ile önce Türkiye’ye, sonra da tüm dünyaya bütün rütbeli Türk yetkililerin müsabakada futbolcu ya da seyirci olarak yer alacağı ifade edilmiştir.
Buradaki amaç, düşmana Türklerin odak noktası hakkında yanlış bir izlenim yaratabilmektir. Verilen izlenime göre Türk ordusu taaruz etmek düşüncesinde değildir. Bu nedenle Yunan kurmaylar rahat bir nefes alabilir. Ancak gerçek elbette bu biçimde değildir. Atatürk futbol müsabakası ile hedef şaşırtırken tüm ordunun aklı, Yunan düşmanlarını Anadolu topraklarından püskürtebilmek adına yapılacak olan taaruzdadır.
İlgili içerik: Atatürk Mumyalandı mı? Atatürk Nasıl Tahnit Edildi?
Atatürk’ün dikkat dağıtma amacı için kullandığı futbol, kendisinin bu spor dalına olan ilgisini de ortaya koyuyor. Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray gibi dönemin aktif spor kulüplerini ziyaret etmiş olan Atatürk net bir biçimde hangi futbol kulübünü desteklediğini ifade etmemiş olsa da futbola ilgi duyduğunu söylemek mümkündür.
Atatürk ve İdman Bayramı
1981 yılına dek farklı isimlerle anılan Atatürk’ün Anma, Gençlik ve Spor Bayramı; Atatürk’ün yaşadığı dönemde gençlere armağan edilmiş olmakla beraber “İdman Bayramı” olarak nitelendiriliyordu. Bu dönemde Türkiye’nin birçok farklı bölgesinden törenlere iştirak eden Türk Gençliği, kendi spor dallarını temsilen çeşitli şovlar ortaya koyuyordu.
19 Mayıs’ın, Türk Gençliği için nur ve şuur olması gerektiği ifade edilen gazete haberleri Atatürk döneminde spora duyulan ilgi ve merakın boyutunu direkt olarak gözler önüne sermiştir. Atatürk 19 Mayıs için düzenlenen törenlerde jimnastiğin ve vücut geliştirmenin önemini daima vurgulamıştır. Bu açıdan bakıldığı zaman; futbol, boks ve güreş gibi farklı dalların aslında ortak bir çatıda toplanması gerekliliğini, Atatürk nezdinde tek bir spor dalının önemli olmadığını, fakat “sağlam kafa sağlam vücutta bulunur” sözünün her daim takip edilmesi gerektiğini görüyoruz.
