Fotosentez, bitki ve bazı mikroorganizmaların ışık varlığında kendi besinlerini üretilmesi olayıdır. Fotosentez, ‘foto’ ve ‘sentez’ kelimelerinin birleşimi ile oluşan bir kelimedir. Yani ışıkla birlikte madde sentezini anlatan bir terimdir. Canlılar fotosentez yoluyla karbondioksit ve suyu tepkimeye sokarak karbonhidrat ve oksijen sentezlerler. Fotosentez canlılığın devamı için çok önemlidir. Bitki ve mikroorganizmaların kendi besinini üretmelerinin yanı sıra ortamdaki karbondioksiti oksijene çevirmeleri, tüm canlı türlerini olumlu yönde etkileyen bir süreçtir.
Fotosentez Sonucu Ne Açığa Çıkar?
Fotosentez sonucu oksijen ve glikoz açığa çıkar. Bunun yanında 2 ATP de tepkime sonucu oluşmuş olur. Fotosentez sonucu oluşan glikoz canlıların fotosentez yapamadığı sırada tüketmesi için gerekli olan besini sağlamış olur. Açığa çıkan bir diğer madde ise oksijendir. Fotosentez sonucu doğaya salınan oksijen sadece bitkiler için değil tüm canlılar için büyük önem taşımaktadır.
Fotosentez Gerçekleştiren Canlılar Nelerdir?
Fotosentezi gerçekleştiren canlılar: bitkiler, algler ve bakterilerdir. Fakat bu alemlere üye olup fotosentez yapmayan türler de vardır. Fotosentez yapmak için gerekli olan ve hücre içerisinde işlev gören yapıya ‘klorofil’ denmektedir. Klorofiller yeşil yapraklı bitkilerde bulunur. Bakterilerin hepsi fotosentez yapmaz fakat yapısında klorofil olan bakteriler (siyanobakteriler) fotosentez yapabilmektedir. Bitki ve bakterilere ek olarak alglerden de söz edilebilir.
Mantarlar Fotosentez Yapar Mı?
Hayır, mantarlar fotosentez yapmazlar. Fotosentez için gerekli olan organelin adı kloroplasttır. Kloroplast organelinin bulunmadığı canlılarda ise fotosentez klorofil tarafından gerçekleştirilir. Klorofil, yeşil yapraklı bitkilerin kloroplastlarında ve bazı mikroorganizmalarda bulunmaktadır. Mantarlarda yeşil yaprak yapısı bulunmadığı için mantarların fizyolojileri fotosentez yapmaya uygun değildir. Bu yüzden mantarlar oksijenli solunum yaparlar.
Fotosentez Nedir Kısa ve Öz?
Fotosentez, bazı bitki ve mikroorganizmaların ışığı kullanarak inorganik molekülleri organik besinlere dönüştürmesi işlemidir. Fotosentez bazı bitki, alg ve bakterilerde meydana gelen bir fizyolojik olaydır. Kısaca inorganik maddelerden organik madde sentezlenmesi işlemidir.
Fotosentez Sonucunda Organik ve İnorganik Maddeler Oluşur Mu?
Fotosentez sonucunda organik maddeler yani karbonhidrat oluşur. Fotosentezin mekanizmasına göre inorganik besinler güneş ışığı etkisi ile kloroplast organelinde veya klorofillerde tepkimeye girer ve organik maddeler oluşur. Fotosentezde rol alan başlıca inorganik maddeler su, karbondioksit ve oksijendir. Organik olan bileşik ise karbonhidrattır. Bu yüzden fotosentezin tanımı için inorganik maddeden organik madde sentezlemek de denilmektedir. Karbonhidratlar; içerdikleri karbon, oksijen ve hidrojenden dolayı organik yapılılardır. Burada en çok akıl karıştıran şey karbondioksitin karbon içermesine rağmen inorganik olmasıdır.
Fotosentez Yapan Üretici Canlıların Özellikleri Nelerdir?
Fotosentez yapan ve üretici canlılar olarak da adlandırılan canlılara fotoototrof denir. Fotoototrof canlılar ışıktan aldıkları enerji ve karbondioksitten aldıkları karbon ile kendi besinlerini üretirler. Bu canlıların yapısında klorofil adı verilen yeşil yapılar bulunur ve bu yapılar sayesinde fotosentez yapabilirler. Fotosentez yapan üretici canlıların ortak özellikleri içerdikleri klorofil sayesinde yeşil renkte olmalarıdır. Bitkileri diğer fotootorof canlılardan ayıran özellikleri klorofillerinin kloroplast adı verilen organelde bulunmasıdır. Bitki harici diğer fotoototroflar ökaryot hücre yapısında olmadığı için yani prokaryot oldukları için kloroplast gibi çift zarlı organelleri içermemektedirler. Onların klorofilleri hücre içinde, sitoplazmada, bulunmaktadır.
Fotosentez Anabolik Mi Katabolik Mi?
Fotosentez anabolik bir bir tepkimedir. Anabolik reaksiyonlar, basit moleküllerden kompleks molekül üretilme işlemi yani yapım işlemidir. Katabolik reaksiyonlar ise kompleks moleküllerin basit moleküllere dönüştürüldüğü yani yıkım işlemleridir. Fotosentezde karbondioksit ve suyun karbonhidrata dönüşmesi, kompleks madde oluşumuna örnektir. Bu yüzden fotosentez anabolik bir reaksiyondur. Protein sentezi, monosakkaritten polisakkarit üretimi gibi fizyolojik olaylar da anabolik reaksiyonlara diğer örneklerdir.
Fotosentez Sonucu Kaç ATP Oluşur?
Fotosentez sonucu 38 ATP oluşur. Su, karbondioksit ve ADP’nin tepkimeye girmesi ile oluşan ışık reaksiyonu safhasında ATP açığa çıkmaktadır. Fakat fotosentezin tek bir reaksiyonu yoktur. Reaksiyonların ilerleyen aşamalarında ATP kullanımı da gerçekleşmektedir. Kullanılan ve harcanan ATP miktarlarının net sayısını hesaplamak gerekmektedir. Hesaplamalar sonucunda fotosentez tepkimesi sonunda 38 ATP üretildiği söylenebilir. Tabii bu sayı değişkenlik gösterebilmektedir.
Bitkilerde Fotosentez Ne Zaman Olur?
Bitkilerde fotosentez ışık varlığında meydana gelir. Bitkiler güneş ışığı altındayken yani gündüz fotosentez yapar. Bitkiler güneş ışığını kullanabilmek için yapraklarını güneşin yönünde hareket ettirmektedir. Işık yokken yani karanlık ortamlarda bu canlıların fotosentez yapabilme yetenekleri yoktur. Bitkiler en iyi kırmızı ışık altında fotosentez yapmaktadır. Yeşil ışık varlığı, bitkilerin kendi renkleri yeşil olduğu için ve bu rengi yansıtacakları için, fotosentez miktarını düşürmektedir.
Fotosentez Tepkimesi Nedir?
Fotosentez tepkimesi, inorganik ürünlerin organik ürünlere dönüşüm tepkimesidir. Tepkimeye belli oranlarda su ve karbondioksit girer. Tepkime sonucu olarak ise glikoz ve oksijen çıkar. Bu tepkimenin oluşum esnasında ara basamaklarda ADP, ATP gibi başka moleküller de yer almaktadır. Fotosentez iki basamaktan oluşmaktadır. Bunlar ışıklı evre ve karanlık evre (Calvin döngüsü) olarak adlandırılmaktadır. Işıklı evre kloroplastların grana bölgesinde gerçekleşirken karanlık evre stromada gerçekleşir. Işıklı evre yalnızca güneş ışığında meydana gelebiliyorken karanlık evredeki enzimatik reaksiyonlar ışık varlığında veya yokluğunda devam edebilmektedir.
Fotosentez İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?
Fotosentez için gerekli olan şartlar:
- Canlının yapısında klorofil bulunmalıdır. (Kloroplast organelinin bulunması zorunlu değildir çünkü mikroorganizmalarda kloroplast yoktur).
- Fotosentez için ışık gereklidir. Işık olmayan yani karanlık ortamlarda fotosentez yapılamamaktadır.
- Eğer ortamda su, karbondioksit ve ADP gibi tepkimeye girecek olan maddeler yoksa tepkime başlayacağı için bunların mevcudiyeti de şarttır.
Fotosentez Nerede Meydana Gelir?
Fotosentez bitkilerin yeşil yapraklarında bulunan kloroplast adı verilen organallerin içerisindeki klorofillerde meydana gelmektedir. Fotosentez yapan diğer mikroorganizmalarda kloroplast bulunmamaktadır fakat onların klorofilleri hücre içerisinde serbest halde bulunmaktadır ve bu canlılarda fotosentez klorofillerde gerçekleşmektedir.
Bitkiler Neden Fotosentez Yapar?
Bitkiler kendi organik besinini üretebilmek için fotosentez yaparlar. Bitkiler karanlık ortamda fotosentez yerine oksijenli solunum yaparlar ve bu solunum sırasında kendilerine enerji üretebilmeleri için besinlerinin olması gerekmektedir. Oksijenli solunumda alının oksijen ile fotosentezde üretilen glikoz parçalanır ve böylece bitki için gerekli olan ATP oluşturulur.
Bitkilerin Fotosentez Yapması İçin Ne Gereklidir?
Bitkiler karanlık ortamlarda fotosentez yapamazlar. Bu yüzden besin depo etmeleri gerekmektedir. Fotosentez sonucu oluşan glikoz bilgiler için gerekli olan besindir. Aslında fotosentez canlının kendi besinini üretmesi olarak da tanımlanabilir. Beslenme ihtiyacı için bitkiler fotosentez yapmak zorundadır.
Tüm Bitkiler Fotosentez Yapar Mı?
Hayır tüm bitkiler fotosentez yapmaz. Fotosentez yapmak için gerekli olan ‘klorofil’ yapıları sadece yeşil yapraklı bitkilerde bulunmaktadır. Bu yüzden yeşil yapraklı olmayan bitkiler fotoototrof yani fotosentez yapan canlılar kategorisine girmemektedir.
Fotosentezi Bitkinin Neresi Yapar?
Fotosentez bitkinin yeşil kısımlarında gerçekleşmektedir. Bunun sebebi kloroplastların yani klorofillerin, bitkinin yeşil bölgelerinde bulunmasıdır. Bu yüzden bitkilerin yeşil yaprakları güneşin olduğu yöne doğru hareket etme eğilimindedirler. Bu hareket sonucu ışığa daha fazla ulaşıp daha fazla fotosentez yapabilmektedirler. Hücre düzeyinde bakıldığında ise fotosentezin ışık reaksiyonları kloroplastların grana adı verilen bölgesinde gerçekleşmektedir. Işıktan bağımsız olan reaksiyonlar ise kloroplastın stromasında meydana gelmektedir.
Hangi Bitkiler Fotosentez Yapamaz?
Yeşil yapraklı olmayan bitkiler fotosentez yapamaz. Bitkilerin fotosentez gerçekleştiren yapıları yeşil renkle olan klorofillerdir. Klorofiller ise bitkilerin yeşil yapraklı kısımlarında bulunmaktadır. Bu yüzden yeşil yapraklı olmayan bitkilerin klorofilleri yoktur. Dolayısıyla fotosentez yapamazlar. Fotosentez yapamayan bitkilere parazit bitkiler örnek verilebilir.
Bitkilerden Başka Fotosentez Yapan Canlılar Var Mı?
Evet, bitkilerden başka fotosentez yapan canlılar da vardır. Yapısında klorofil bulunan canlıların hepsi fotosentez yapabilmektedir. Bitkiler dışında fotosentez yapan canlılara örnek olarak siyanobakterileri ve algleri söyleyebiliriz. Bu canlıların bitkilerden farkları, klorofillerinin kloroplast organelinde değil de hücre içerisinde sitoplazmada bulunuyor olmasıdır.
Fotosentez Fiziksel Mi Kimyasal Mı?
Fotosentez kimyasal bir fizyolojik olaydır. Fotosentez olayında birçok enzim ve kimyasal tepkime rol almaktadır. Fiziksel olaylarda maddelerde herhangi bir iç değişim söz konusu değilken kimyasal tepkimelerde maddelerin yapıları değişir. Fotosentezde de birçok molekülün yapısı ve formülü değişmektedir. Bu yüzden fotosentez kimyasal bir olaydır.
Fotosentez Örnekleri
Fotosenteze verilebilecek olan en iyi örnek ormanlardır. Ormanlar dünyamızın temiz hava kaynakları olarak bilinmektedir. Doğada bulunan ağaçların havadaki karbondioksiti temizledikleri söylenmektedir. Bunun sebebi ağaçların fotosentez yapmalarıdır. Ağaçlar havadaki karbondioksiti oksijene dönüştürerek çevrelerindeki havanın temizlenmesine katkı sağlarlar.
Bir diğer örnek ise halk arasında yatak odalarına yeşil yapraklı bitki konulmasının tavsiye edilmemesidir. Bitkiler ışık varlığında fotosentez yapsa da karanlık ortamlarda oksijen solunumu yapmaktadırlar. Diğer bir deyişle bitkiler ışık varlığında oksijen üretirler fakat ışık olmayan ortamda fotosentez yeteneklerini kaybederler bu yüzden ortamdaki oksijeni kullanıp ortama karbondioksit salarlar.
Fotosentezin Özellikleri Nelerdir?
- Fotosentez fotoototrof adı verilen canlılar tarafından yapılmakta olan bir fizyolojik olaydır.
- Fotosentez yeşil yapraklı bitkiler, bazı algler ve siyanobakteriler tarafından yapılmaktadır.
- Fotosentez olayı için ışık varlığı şarttır.
- Fotosentez olayı sonucunda oksijen açığa çıkar.
- Fotosentezde karbondioksit kullanılır ve bu inorganik madde yerine organik madde olan glikoz üretilir.
- Fotosentez iki alt tepkimeden meydana gelir. İlk tepkime ışık varlığında gerçekleşen ışık tepkimesi, ikinci tepkime ise Calvin döngüsü adı verilen karanlık evredir.
Fotosentez Güneş Olmadan Gerçekleşir Mi?
Evet, bitkiler güneş olmadan yapay ışık kaynakları altında da fotosentez yapabilmektedirler. Fotosentez için ışık kaynağı gereklidir fakat bu bütün ışık kaynaklarının fotosenteze yol açacağı anlamına gelmemektedir. Fotosentez, ışığın çok kısıtlı bir spektrum aralığında gerçekleşir ve güneş ışığı bu bölgede olduğu için fotosenteze sebep olabilmektedir. Başka ışık kaynaklarında da bitkiler çok az da olsa fotosentez yapabilmektedirler. Klorofiller yeşil renklidirler. Yansıttıkları ve soğurdukları ışıklar, organelin işlevlerini yerine getirebilmeleri açısından önemlidir.
Fotosentez Canlıların Ortak Özelliği Midir?
Hayır, fotosentez canlıların ortak özelliği değildir. Canlıların ortak özelliklerine beslenme, solunum yapma, boşaltım, hareket ve metabolizma gibi fizyolojik olayları örnek verebiliriz. Fotosentez ise sadece belli bir grup canlıda meydana gelen bir olaydır ve canlıların ortak özelliği sayılmamaktadır. Bir fizyolojik olayın canlıların ortak özelliği olarak sayılabilmesi için o olayın tüm alemlere ait türler tarafından gerçekleştirilebilir olması gerekmektedir.
Tüm Bitkiler Fotosentez Yapar Mı?
Hayır tüm bitkiler fotosentez yapmaz. Fotosentez yapmak için gerekli olan ‘klorofil’ yapıları sadece yeşil yapraklı bitkilerde bulunmaktadır. Bu yüzden yeşil yapraklı olmayan bitkiler fotoototrof yani fotosentez yapan canlılar kategorisine girmemektedir. Örneğin parazit bitkiler fotosentez yapmamaktadır. Fakat buna rağmen ‘çoğu bitki fotosentez yapmaktadır’ diyebiliriz çünkü fotosentez yapmayan bitki sayısı oldukça azdır.
Fotosentez Mitokondride Mi Gerçekleşir?
Hayır, fotosentez mitokontride değil kloroplast ve klorofillerde gerçekleşir. Mitokondride oksijenli solunum gerçekleşmektedir. Oksijenli solunum, fotosentezin tam tersi olmakta ve organik moleküllerden inorganik molekül oluşturan tepkimelerden oluşmaktadır.
Fotosentez Hidroliz Mi?
Hayır, fotosentez hidroliz değil dehidrasyondur. Hidroliz tepkimelerinde bir büyük molekül ile suyun tepkimeye girmesi sonucu daha küçük olan moleküller oluşmaktadır. Yani hidroliz suyun varlığında bir molekülü parçalamak olarak tanımlanabilir. Fakat fotosentez olayında iki küçük molekülün tepkimeye girmesi sonucu bir büyük molekül ve su açığa çıkar. Bu tepkime türüne dehidrasyon denir.
Fotosentez Ekzotermik Mi?
Hayır, fotosentez ekzotermik değil, endotermiktir. Endotermik reaksiyonlar için tepkimeye girenler kısmında enerji bulunmalıdır. Ekzotermik reaksiyonlarda ise tepkime sonucunda ısı açığa çıkmalıdır. Fotosentez tepkimelerinde tepkimenin gerçekleşebilmesi için ortamda ışık bulunması gerekmektedir. Bu yüzden fotosentez endotermik bir reaksiyondur.
Fotosentez Endergonik Mi?
Evet, fotosentez hem endergonik hem egzergoniktir. Açığa çıkan ATP’nin hücre içinde kullanılmasına endergonik, organik bileşenlerin yıkımı sonucu serbest ATP çıkmasına ise egzergonik reaksiyonlar denilmektedir. Fotosentez yapan bitkiler birden fazla reaksiyon gerçekleştirmektedir. Bu reaksiyonların kimisi endergonik kimisi de egzergoniktir. Bu yüzden fotosentez için sadece endergonik veya sadece egzergoniktir demek yanlış olacaktır.
