Anabolizma, katabolizma ve metabolizma, vücudun işlevlerini yerine getirmesi için etkin olarak çalışan bölümlerdir. Bu bölümlerden herhangi birinde bir eksiklik ya da arıza olması halinde belli başlı aksaklıklar ortaya çıkabilmektedir.
İnsan vücudunun sağlıklı bir şekilde yaşam faaliyetlerini yerine getirebilmesi için vücut içinde bulunan birçok parçanın birbiri ile uyumlu ve sağlıklı bir şekilde faaliyet göstermeleri gerekir. Her organ ve uzvun kendi görevini bilerek buna uygun hareket etmesi ile metabolizma işleyebilmektedir.
Metabolizmanın sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için vücutta bulunan anabolizma, katabolizma ve metabolizma bölümlerinin de görevlerini yerine getirmeleri şarttır.
Anabolizma Nedir?
Anabolizma, metabolizmanın meydana gelmesinde etkin olarak faaliyet gösteren iki faktörden biridir. Diğer adı ile yapım tepkimeleri olarak da bilinmektedir. Yapım tepkimeleri başka bir ifade ile anabolizma faaliyetleri metabolizmanın canlılık özelliklerini korumasını sağlar.
Yapım tepkimeleri aracılığı ile saniyeler ile ifade edilebilecek kadar kısa sürelerde birçok hücre üretilmektedir. Sadece hücre üretimi değil aynı zamanda karbon ve protein benzeri vücut için gerekli olan bileşenlerin üretimi de anabolizma faaliyetleri ile mümkündür.
Protein ve karbonhidratların anabolizmaya uğrama nedenleri ise birbirinden farklıdır. Proteinlerin anabolizma ile etkileşime girme nedenleri yapı malzemesi olarak faaliyet gösteriyor olmalarıdır. Karbonhidratların anabolizma ile etkileşime girme nedenleri ise yakım faaliyetleridir.
Anabolizma Örnekleri
Anabolizma örnekleri söz konusu olduğunda anabolizmada gerçekleşen faaliyetler incelenebilir. Anabolizmada ortaya çıkan işlemlerden biri de karbonhidratların yakım faaliyetleridir. Vücuda alınan karbonhidratın yakılması için anabolizmaya gitmesi gerekir. Anabolizmada yakılan karbonhidratlardan vücut için gereken besinler elde edilir.
Anabolizmada gerçekleşen faaliyetler sırasında vücudun mineral ve su dengesi de sağlanır. Vücutta bulunan su ve mineral dengesinin bozulması birçok farklı soruna neden olabilmektedir. Bu bağlamda meydana gelen her bir olay vücudun dengeli bir şekilde çalışması için önem taşımaktadır.
Anabolizma faaliyetlerine birçok örnek vermek mümkündür. Bu faaliyetlerden bazıları da aşağıdaki gibidir;
- Fotosentez,
- Protein sentezlenmesi,
- Glikojen sentezlenmesi,
- Nişasta sentezlenmesi.
Katabolizma Nedir?
Katabolizma, tepkimeleri anabolizmanın tam tersi şeklinde gerçekleştirir. Katabolizmada gerçekleşen işlemler yıkım işlemleridir. Anabolizmada gerçekleşen faaliyetler ise yapım faaliyetleridir. Katabolizmada meydana gelen yıkım faaliyetlerinin sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesi için uzmanlar hafif besinler tüketilmesini önermektedir.
Katabolizmada gerçekleşen tepkimeler temel olarak yıkım faaliyetlerini kapsar. Katabolizmada gerçekleşen tepkimelerin tam olarak gerçekleşememesi karaciğerde aksaklık ve sorun ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
Katabolizma Örnekleri
Katabolizma faaliyetleri sırasında ortaya çıkan enerji vücutta birçok faaliyet için kullanılır. Katabolizma diğer bir adı ile yadımlama olarak da bilinmektedir. Enerji bakımından zengin olan moleküllerin parçalanması işlemine birçok farklı örnek vermek mümkündür. Katabolizma için hormonların etkisi ile kas yakılması olarak da ifade edilebilir.
Katabolizma tepkimelerine bazı örnekler vermek gerekirse polimerlerin monomerler parçalarına dönüşmesi ve benzeri örnekler verilebilir. Bu örneklerden benzer başkaları da aşağıdaki gibidir;
- Disakkaritlerden monosakkarit elde edilmesi işlemi,
- Oksijenli solunum,
- Oksijensiz solunum,
- Polimerlerden monomer elde edilmesi işlemi katabolizma örnekleridir.
Metabolizma Nedir?
Metabolizma, organizma içerisinde meydana gelen tüm yapım ve yıkım faaliyetlerinin gerçekleştiği alandır. Tüm canlılarda ortak olarak gerçekleştirilen metabolizma tepkimeleri iki tipte gerçekleşir. Bunlar anabolizma ve katabolizmadır.
Anabolizma diğer bir ifade ile özümleme işlemleri yapıcı faaliyetler iken katabolizma yıkıcı faaliyetlerin gerçekleşmesidir. Bu noktada vücutta meydana gelen tepkimelerin her birinin metabolizma kapsamında değerlendirildiğini söylemek yanlış olmayacaktır.
Metabolizma Örnekleri
Metabolizma örnekleri metabolizmada meydana gelen olaylardan verilen örnekleri kapsar. Metabolizmada meydana gelen olaylar iki temel kategoride değerlendirilmektedir. Bunlar anabolizma ve katabolizmadır. Her iki kategoride meydana gelen olaylar birbirinin tamamen zıttı olarak hareket eder.
Metabolizmada meydana gelen faaliyetler gerçekleşmediği takdirde vücudun normal bir şekilde işleyişini yerine getirmesi mümkün değildir. Anabolizma örnekleri ve katabolizma örneklerinin her biri metabolizmanın faaliyetleri olarak nitelendirilir. Metabolizma örneklerinden bazıları için aşağıda yer alan örnekler verilebilmektedir.
- Polimerlerin monomerlerine ayrılması,
- Monosakkarit elde edilmesi işlemi,
- Oksijenli ya da oksijensiz solumun işlemleri,
- Fotosentez işlemleri,
- Glikojen sentezlenmesi,
- Protein sentezlenmesi,
- Fotosentez işlemi.
Metabolizma canlılık faaliyetlerinin gerçekleştiği yerdir. Bu noktada tüm canlılarda ortak olarak gerçekleştirilen metabolizma faaliyetleri hücrelerde meydana gelir.
Metabolizma Yapım Olaylarına Ne Denir?
Metabolizma yapım olayları anabolizma olarak nitelendirilir. Metabolizma tüm canlılarda hücrelerde gerçekleşen yapım ve yıkım olaylarının genel adıdır. Metabolizma faaliyetleri hücrede gerçekleşirken yapıcı ve yıkıcı faaliyetler olarak kategorize edilir.
Yapıcı faaliyetler anabolizma, yıkıcı faaliyetler katabolizma olarak ifade edilmektedir.
Yapım tepkimeleri metabolizmada yapım olaylarının gerçekleşmesidir. Metabolizmada gerçekleşen bazı yapım olayları özümleme kapsamında protein elde edilmesi, glikojen sentezlenme işlemi örnek verilebilir.
Metabolizmanın Amacı Nedir?
Metabolizmanın amacı canlılık faaliyetlerinin yerine getirilmesidir. Özümleme ve yadımlama metabolizmanın kapsamına girer. Canlılığın özünde yer alan ve hücrelerde gerçekleştirilen faaliyetler yapım ve yıkım faaliyetleridir.
Metabolizmanın temel amacı canlılığın devamını sağlamak amacı ile yapıcı ve yıkıcı faaliyetlerin gerçekleştirilmesidir. Tepkimeler ile birlikte yapım ve yıkım işlemleri gerçekleştirilerek organizma için faydalı bileşenler elde edilir.
Yapım faaliyetleri basit moleküllerden daha karışık moleküllerin elde edilmesi işlemidir. Yıkım faaliyetleri ise daha karmaşık olan moleküllerin basit moleküllere ayrılma işlemidir. Metabolizmada gerçekleşen bu tepkimeler ile canlılığın devamı sağlanır.
Anabolizma ve Katabolizma Tüm Canlılarda Görülür Mü?
Anabolizma ve katabolizma tüm canlılarda ortak olarak görülen tepkimelerdir. Canlılığın devamı için şart olan anabolizma ve katabolizma faaliyetleri tüm canlılarda ortak olarak görülür. Bu noktada organizmanın yapıcı ve yıkıcı faaliyetler ile canlılığını koruduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Anabolizma ve katabolizma hem daha karmaşık moleküllerin elde edilmesi hem de moleküllerin parçalanması işlemlerinin genel adı olarak bilinir.
Tüm Canlılarda Gerçekleşen Anabolizma Reaksiyonu Nedir?
Metabolizma tüm canlılarda ortak olarak gerçekleştirilen tepkimeleri barındırır. Anabolizma ve katabolizma reaksiyonları canlılığın devamı için şart olan tepkimelerdir. Tüm canlılarda gerçekleşen anabolizma faaliyetleri aslında yapım işlemleridir.
Basit moleküllerden daha karmaşık moleküllerin sentezlenmesi işlemi yapım faaliyetleridir. Bu yapım işlemleri tüm canlılarda ortak olarak gerçekleştirilir. Anabolik reaksiyonlar organizmanın ihtiyacı olan besinlerin elde edilmesi için yapılır.
Metabolizmanın Hızlı Olup Olmadığını Nasıl Anlarsın?
Metabolizmanın hızlı olup olmadığını anlamak için vücudun yapım ve yıkım faaliyetlerini ne hızda yaptığı bilinmelidir. Kimilerinin metabolizması hızlı işler. Bu durum vücutta gerçekleşen yapım ve yıkım faaliyetlerinin hızlı bir şekilde gerçekleştiği anlamına gelir.
Metabolizmanın hızlı olduğunun bazı belirtileri vardır. Hızlı metabolizmaya sahip insanlar daha çabuk acıkır ve daha enerjiktirler. Vücuda alınan besin ve moleküller daha hızlı bir şekilde parçalanarak enerjiye dönüşür. Çabuk enerji üreten metabolizmalarda enerjinin tüketimi de hızlı olur. Enerjinin hızlı üretimi ve tüketimi günlük hayatta daha aktif bir hayat sürülmesini sağlar.
Metabolizmayı Hızlandırmak İçin Nasıl Beslenilmeli?
Metabolizmayı hızlandırmak için beslenme düzeninize dikkat etmelisiniz. Beslenirken yakımı daha kolay olan besinleri tercih ederek metabolizmanızı daha hızlı çalışır hale getirebilirsiniz. Tüketilmesi zor ve ağır olan besinlerden uzak durarak metabolizmanızın daha hızlı olmasını sağlayabilirsiniz.
Besinlerin yakım hızını arttırmak için sağlıklı ve düzenli beslenmeniz de gerekir. Düzensiz beslenen kişilerde metabolizmalarında çalışma düzeni olmadığından hızlı çalışmaları mümkün değildir.
