Felsefede epistemoloji, bilme isteğinden doğan bilginin özünü araştıran bir bilimdir. Bilginin arayış yolculuğunda varoluşsal özellikleri de barındırır. Bilmeden bahsettiğimizde ontoloji de devreye girmektedir. Bilginin kökenine inmek için onun varoluşunu araştırmak gerekir. İlk çağ filozofları ilk nedeni araştırırken esasında arkhe’yi yani, bilginin kökenini araştırmaktadır. Evren, doğa, hayat ve tüm varlıkların ilk nedenini sorgulayan bir yapıdadır.
Epistemolojik İnanç Nedir?
Epistemolojik inanç, bilginin düzeltebileceği sorunlara karşı bir çözümü anlatmaktadır. Bilinmeyeni bilme arzusundan doğan bu durum, bireyleri araştırmaya ve sorgulamaya iter. Hiç düşünülmemiş bir yaşam, yaşamaya değmeyeceği için bilgiye duyulan güven önemlidir. Bu kavram, tam olarak bilmeye duyulan merakı ve kavramlara ulaşmanın hakikatini anlatır. Gizli kalan bireyleri geliştirmediği gibi sosyal yaşamı da geliştirmemektedir. Bu nedenle, bireyler araştırmaya ve sorgulamaya yönelerek gizli hakikatleri keşfetmedir. Bilginin insana güç verdiği gerçeğinden yola çıkarak, soru sorma cesaretini gösterenler gerçeğe ulaşırlar.
Eğitimin Epistemolojisi Nedir?
Eğitimin epistemolojisi, konu hakkında derinlemesine bilgi edinmek ve ilgili alanda araştırmalar yapmayı içerir. Bu kapsamdaki fakülteler, nitelik ve niteliğe yönelik araştırmalar yaparak potansiyeli ölçebilirler. Bir okulda, öğrenciler ve öğretmenler interaktif bir şekilde öğrenme yolculuğuna çıkarlar. Her birey özel olduğu için bilgiyi kavraması farklı olacaktır. Bir eğitici, konu ile ilgili felsefi metodları öğreterek bireylere sorgulamayı öğretmelidir. Bu şekilde eğitici ilkelerin de niteliği ortaya çıkabilir ve tüm alan bundan faydalanabilir.
İlginizi çekebilir: Aksiyoloji Nedir? Aksiyoloji Felsefesi
Epistemoloji Niçin Gereklidir?
Epistemoloji, bilim yolcuğunda olan bireylerin dünyayı ve evreni keşfetmesi, kendilerine farklı alanlar açması bakımından gereklidir. Bir bilginin kökeni yani tözü, araştırılmadan ve sorgulanmadan bulunmamaktadır. Her toplum, kendi tarihini yazmak için bile bilgiyi kullanır. Bu nedenle, bilme bir akıl için en önemli istenç olmalıdır. Düşünmeyi ve sorgulamayı öğrenen insanlar, yanlış ve doğru gibi bilgilerin de niteliğine ulaşabilir.
Epistemoloji Hangi Soruları Sorar?
Epistemolojinin sorduğu sorular, her dönemde farklılık gösterse de Antik Yunan’dan önce doğa filozoflarının evrenin ilk nedeni aramasına yöneliktir. Arkhe denen bu kavram, kainatın ilk nedeni ve bilgisine ulaşmak için sorgulanmıştır. Bilme istenci bireyleri geliştirdiği için, toplumların kim olduğu veya an içerisinde neler olduğu gibi örnekler bu kapsamda verilebilir. Oldukça geniş kapsamlı bir sorgulama stili olduğu için her alan birbirinden farklı şeyleri merak eder. Detaylandırmak gerekirse şunlar söylenebilir;
- Epistemolojinin sorduğu sorular başlangıçta; “ben kimim?”
- Neyi bilmem gerekir?
- Bilginin kökenine nasıl ulaşabilirim?
- Evrenin sırrı nedir?
- Bir şeyi biliyor olmak ne demektir?
- Bilmek için ölçüt nedir?
- Bilmek için ne gereklidir?
- Bilginin hakikati nedir?
- Töz nedir?
- Evren nedir?
- Madde nedir?
- Hayatın anlamı nedir?
- Hayatın anlamını bilebilir miyim?
- Varoluşun anlamı nedir?
Epistemolojinin sorduğu sorular, çoğunlukla bilginin tözüne dairdir. Bireyler kendi bilgilerine, esasında tarihlerine bir anlam katabilmek için bilgi felsefesini kullanmalıdır. Bilgilerin doğruluğunun test edilmesi için elbette bazı sorulara ihtiyaç vardır. Öğrenme karşılıklı interaktif bir süreç olduğu için bilinmek istenen konu muhakkak gerekçelendirilecek araçlara sahip olmalıdır. Felsefi kapsamda öğrenmenin derinliklerine inebilmek için epistemik değere ulaşabilmek için bolca okunmalıdır. Okuyan birey, sorgulama kabiliyetini geliştirecek ve insan ilişkilerinde bilginin aktarıcısı olabilecektir. Bazen bilgiler bilincin derinliklerinde keşfedilmeyi bekleyen hazinelere benzer ve araştırmacılar buna ulaşmak için hipotezler üretir. Olgusal gerçeklikler, sürekli yaşandığında ve doğrulandığında olgusal değer kazanırlar.
Epistemeoloji Neyi Araştırır?
Epistemolojinin araştırma alanları, genelde bilgi felsefesi ve bilginin sorgulandığı tüm alanlardır. Bilgi, bilimin konusu olduğu gibi felsefenin de konusudur. Din, bu kapsamda bir diğer örnek olarak inancın temelini oluşturan nüveyi bilgide bulmaktadır. Araştırmak ve öğrenmek, bireyin içsel yolcuğunu aydınlatabildiği gibi tüm toplumları da aydınlatabilir. Tarihsel olarak bakıldığında bir milletin millet olması, girdiği ilişkiler ve savaşlar ile kazanılır. Bu durum, bilginin kazanılması olarak tarihin yazılması olarak anlaşılabilir.
Epistemolojik Bakış Açısı Nedir?
Epistemolojik bakış açısı, bireylerin ve toplumların kazandığı sorgulayıcı ve araştırmacı tarzdır. Her öğrenme yolculuğu, bireylerle derin araştırma alanı açtığı gibi var olan alanları da genişletir. Örneğin, felsefe sorgulama sanatı olarak bilinir ve varoluşun kökenini aramak da bir nevi bilme istencidir. Bilgiye ulaşmak için derin düşünmek ve soru sormak bunun temel kuralıdır. Kendini geliştirmek isteyen her birey, kazanacağı anlam dünyasının kökenini aklının dehlizlerinde aramalıdır. Aklı kullanmak ve retoriği kullanmak bu noktada önemlidir.
Epistemik Değer Ne Demek?
Epistemik değer, bir inancı veya duruşu gerekçeleri ile açıklamak anlamına gelir. Bir olguyu kanıksayabilmek için sürekli ona maruz kalmak gerekir. Bu örnek tam olarak da, bilginin ölçülmesine ve referans gösterilmesine olanak sağlar. Bireyler, söyledikleri sözleri sınayacak bir kanıta ulaştıklarında bilgi ortaya çıkar. Anlamak için ise ortaya atılan hipotezlerin doğruluğu veya yanlışlığı da bu kapsamda örnektir. Araştırmanızda kullandığınız argümanlar doğrulanabiliyorsa bilgiye ulaşmanız muhtemeldir. Bu nedenle, bir bilgi sınanmıyorsa geçerliliği olmayacak ve güvenirlik için uygun ortam oluşmayacaktır.
