Öğretici metin, bir konu hakkında bilgilendirme amacı taşıyan metindir. İçerisinde okuyucusuna donanım kazandıran yazılar vardır. Birçok çeşidi mevcuttur ve hangi alanda bilgi sahibi olmak istenirse o türe göre okumalar yapılabilir. Örneğin tarihi bir konuda araştırma yapılıyorsa, tarihi metinlere bakmak o konu hakkında kazanım elde etmeyi sağlamaktadır. Araştırmacıların kendi alanlarında yazdıkları bilimsel makaleler de bu tip metinlere örnektir.
Öğretici Metin Özellikleri Nelerdir?
Öğretici metin özellikleri dendiği zaman bir konu hakkında açıklama, yapma bilgi verme amacı taşıyan metinlerin nitelikleri kastedilmektedir. Doğru bilinen yanlışlara karşı, kanıları değiştirmek amacı ile bu metinler okunduğunda çeşitli kazanımlar elde edilir. Kişileri bir konuda yönlendirmek ve düşündürmeye sevk eden yazılar içerdiği için ayrıca anlamlıdır. Okuyanlara sorgulamayı ve düşünce bakımından bir disiplin kazandırmayı amaçlar. Detaylandırmak gerekirse şunlar söylenebilir;
- Düşündürücüdür
- Bilgi kazandırır
- Sorgulayıcı özellik kazandırır
- Fikir verir
- Yanlış bilineni çürütür
- İkna eder
- Uyarır
- Çözüm sağlar
- Sade ve akıcı bir dili vardır
- Mecazlar veya yan anlamlara çok yer vermez
- Ansiklopediler, ders kitapları ve bilimsel makalelerde kullanılır
- Açıklamalar örneklerle desteklenir
- Anlaşılır olmaya özen gösterilir ve nesnel ifadeler ile yazılır
- Duygu ve düşünceler kısa ve kesin ifadeler ile anlatılır
[geo-post id=”2853″ label=”Önerilen Yazı”]
Öğretici metin özellikleri dendiğinde daha çok bilgi vermek, kazanım elde etmek ve açıklama yapmak gibi nitelikler ön plana çıkmaktadır. Eğer bir konuda araştırma yapılıyorsa, kişiler önce ele alacakları konuyu zihinlerinde oturtmak isterler. Bunun için bilgi veren yazılara başvurmak gayet makuldür.
Öğretici Metin Türleri Nelerdir?
Öğretici metin türleri dendiğinde daha çok akla felsefi, bilimsel, gazete yazısı ve tarihi metinler gelmektedir. Bir konu hakkında açıklama yapmak ve bilgi vermeyi temel alan bu yazı çeşitlerinde, sade bir dil kullanılmaktadır. Araştırma yapılan konuda bir yargıya varmak için okunmaktadırlar. Genel anlamıyla nesnel bir bakış açısı vardır ve yanlış algıları düzeltmeyi hedefler. Detaylandırmak gerekirse şunlar söylenebilir;
- Felsefi Metinler
- Tarihi Metinler
- Bilimsel Metinler
- Gazete Yazısı Metinleri
[geo_headline tag=”h3″ style=”colored” type=”square” number=”1″]Felsefi Metinler[/geo_headline]
Bu tür yazılarda daha çok düşünmeye sevk etme ve sorgulama esas alınır. Örneğin Antik Çağ felsefesi hakkında bilgi sahibi olmak isteyen birisi Felsefe Tarihi üzerine yazılan metinlerden faydalanabilir. İsteğe bağlı olarak o dönem yaşamış filozofların metinlerinin derlenmiş ve makale haline getirilmiş şeklini de okuyabilir. Örneğin Platon’un Devlet eserini okuyarak filozofun düşünce külliyatını anlayabilir ve bilgi sahibi olabilirsiniz.
[geo_headline tag=”h3″ style=”colored” type=”square” number=”2″]Tarihi Metinler[/geo_headline]
Tarihi yazılar için daha çok bu alanda yazılmış makale veya kitaplara başvurmak yararlı olacaktır. Örneğin tarih sınavınız var ve bilgi öğrenmeye ihtiyaç duyuyorsunuz. O halde hemen bir tarihi kitap açın ve okuyun. Örneğin Kurtuluş Savaşı hakkında soru çıkacak ise, bu konuda yazılmış eserleri okuyabilirsiniz. Bu sayede sınavdan doğru bilgileri kullanarak geçerli not alabilirsiniz.
[geo_headline tag=”h3″ style=”colored” type=”square” number=”3″]Bilimsel Metinler[/geo_headline]
Bir konuda araştırma yapıyorsanız ve verilerinizi nesnel bir bakış içerisinde değerlendirmek istiyorsanız, bilimsel metinlere bakmanız gerekir. Bunun için ilgili alanda yazılmış makale veya kitapları tarayabilirsiniz.
[geo_headline tag=”h3″ style=”colored” type=”square” number=”4″]Gazete Yazısı Metinleri[/geo_headline]
Bilindiği gibi gazetelerde bilgilendirmek amacı ile yazılan her türlü haber, köşe yazısı ve içerik bilgi verme amacı taşımaktadır. Tabii ki dezenformasyona dikkat etmek ve algıyı manipüle etmek isteyen yanlış haberleri dikkate almamak gerekir.
[geo-post id=”2904″ label=”Önerilen Yazı”]
Öğretici Metin Nasıl Yazılır?
Öğretici metin bilgi ve donanım sahibi olarak yazılır. Usulüne uygun bir şekilde kaleme almak istediğiniz konuyu araştırmak ve nesnel bir dil ile okuyucuya aktarmanız gerekmektedir. Bol bol okumak ve araştırmak, bir araştırmanın yapması gereken en temel görevdir. Sonrasında öğrendiklerinizi yazıya dökmek ve bilgiyi doğru işlemek takdirinde, ortaya bilgilendirici bir metin çıkacaktır.
Öğretici Metin Örnekleri
Öğretici metin örnekleri dendiğinde bir röportaj, gazete yazısı, mülakat sonuçları, bilimsel araştırma raporu, tarihi metin, gezi yazısı, otobiyografi gibileri sayılabilir. Bunun haricinde bir sempozyumda sunulan bildiri veya söylev de öğretici nitelik taşımaktadır.
Hangi konuda araştırma yapılıyorsa, o konuya uygun olarak hazırlanan açıklama yapan ve bilgilendiren yazı öğretici sayılmaktadır. Bazen fıkra, eleştiri ve deneme bile bu türe örnek olarak verilebilir. Çünkü içeriği size bir katkı sunuyor ve kanılarınız üzerinde bir değişiklik sağlıyor, sizi düşünmeye sevk ediyorsa, o metinde muhakkak bilgilendirici bir pay vardır.
