Bilgi Toplumu Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Bilgi toplumu, bilgiye dayalı olarak ekonominin öne çıktığı, iletişim araçlarının her zamandan daha da yaygın olduğu, sürekli bilginin üretildiği toplum modeline verilen isimdir. Bu toplum modelinde bilgiye ulaşmak ve bilginin yayılması oldukça kolaydır. Buna ek olarak hizmet sektörü, toplumda önemli bir iş alanı olarak ortaya çıkar. Bu dönemde bilgiden para kazanılır. Teknolojilerin yenilikçi bir şekilde ortaya çıkması ve canlı yaşamını dönüştüren topyekûn atılımlar bu çağın önünü açmıştır. İnsanlar artık çözüm odaklı ve daha maddi açıklamalara gereksinim duydukları için sosyal süreçler bu aşamaya doğru evrilmiştir. Bu modelde kişiler artık bilme eylemi için istedikleri an ulaşabildikleri bir kolaylığın içindedirler. Artan uzmanlaşma rekabeti de getirdiği için çok çeşitli ihtiyaçlar üzerinde düşünmek temel motivasyondur.

Bu toplum modelinin olumsuz yönleri ise; bilgiye ulaşma konusunda eşitsizlikler yaşanır, bilgi kirliliği olur, bilgiye güven azalır, siber suçlar ve teknolojik bağımlılık ortaya çıkar.

Bilgi toplumu, şu anda yaşadığımız toplum olarak ifade edilebilir. Teknolojik gelişmeler, bilginin yaygınlaşması ve buna aracılık eden dijitalleşme ile birlikte bu kavram önem kazanmıştır.

Bilgi Toplumun Özellikleri Nelerdir?

Bilgi toplumunun özellikleri çok çeşitli olmakla birlikte ana nesnesi bilmek eylemidir. İnsan ve toplum birbirleri ile ilişkisel olduğu için birbirlerini dönüştürmektedirler. Bu sebeple her türlü soruna çözüm aramak ve bunlar üzerine düşünmek temel gerçekliktir. Teknoloji ve enformasyonun networkler halinde yayılması ve ihtiyaç duyulan tüm soruların cevaplarına kolayca ulaşabilmek dikkate değerdir. En önemlileri ise şöyledir;

  • Bilgi güçtür.
  • Bilgiden para kazanılır.
  • Hizmet ve bilişim sektörü değerlidir.
  • Beyaz yakalı ve bilişim sınıfı ön plandadır.
  • Teknolojik aletlere ilgi vardır. (bilgisayar, tablet, telefon vs.)
  • Fikirler ve düşünceler değer görür.
  • Bilgiyi nasıl kullandığınız ve networkünüzün gelişmişlik düzeyi önemlidir.
  • Kuantum fiziği, genetik biyoloji, ekoloji gibi konular vardır.
  • Zamanı iyi yönetmek çok önemlidir.
  • Katılımcı demokrasi egemendir.
  • Beyin gücüne değer verilir.
  • Nitelikli yükseköğretime önem verilir ve buralarda yetişenler toplumda ön planda tutulur.
  • Bireyselleşme görülür.
  • Gönüllü kuruluşlar, aktivizm ortaya çıkmıştır.
  • Sibernetik dolaşım vardır.
  • Bireyin kendini diğerlerinden farklılaştırması onun görünür olmasını sağlar.
  • Rekabet ve hırs ortamı vardır.

Bilgiye sahip olmak ve onu kullanmak görüldüğü gibi bu dönemin temel motivasyonudur. İnsanlardan artık bildikleri kadar var olabilmeleri beklenmekte ve tüm sistem buna istinaden teknolojikleşmektedir. Artık kol gücü yerine emeğin makinalar ve düğmeler aracılığı ile dolaşıma girdiği fabrikalar ve daha da ötesinde sibernetik şirketler ön plandadır.

Bilgi Toplumu Kavramı Kime Aittir?

Bilgi toplumu kavramının 1900’lü yıllarda öne sürüldüğü bilinmektedir. Kavramı ilk kullananın Marshall Mcluhan’dır. Kendisi iletişim ve medya konusunda araştırmalar yapan bir bilim insanıdır. Özellikle gelişen teknolojilerin insan yaşamında anlamları ne şekilde dönüştürdüğü ve aracın kendisinin mesaj olduğu önemli görüşleri arasındadır. Enformasyonun zincirleme bir çark gibi sürekli döndüğü ve geliştiği bir dünyada bilmek bireyler için en önemli eylem olmuştur.

Bilgi Toplumunun Özellikleri

Bilgi Toplumu Nasıl Ortaya Çıktı?

Bilgi toplumunun ortaya çıkışı, çeşitli toplumsal dönüşümler ile gerçekleşmiştir. 1700’lerin sonu ve 1800’lerin başı birinci dalga teknolojik gelişmeler ve ardında 1900’ler ve sonrasına kadar ciddi atılımlar sağlanmıştır. Ağır sanayi, kitle toplumu ve bilişim ağları bu çizelgedeki aşamalardır. Örneğin 1789 Fransız devrimi sonrası çeşitli bir sürü akım ortaya çıkmış çözülmelere bir anlam vermeye çabalamıştır.

Bunlar, pozitivizm, modernizm, feminizm gibi paradigmalardır. Ekonomik ve sosyal alanda emeğin tanımının farklılaşması ve fabrikaların zamanla daha otomatik girişimlere evrilmesi ile birlikte üretimde zihinselleşme ve bireysellik ön plana geçmiştir. Örneğin, sanayi döneminde proleterya varsa ondan sonraki zamanda ‘beyaz yaka’ ve ‘bilim insanları’ vardır.

Genel kültürünüzü yükseltin: Osmanlı Devleti’nde İlkler

Bilgi Toplumu Öncesi Zenginlik Kaynakları

Bilgi toplumu öncesi zenginlik kaynakları, dendiğinde akla ilk olarak sanayi ve tarım gelmektedir. Çeşitli arazilerde katı emek ile işlenen ziraat ürünleri ve kazancın daha ağır teknolojiler kullanılarak yapıldığı bilinmektedir. Bunun da öncesinde daha ilkel temel yaşam fonksiyonlarını sağlayabilmek için avcılık, toplayıcılık ve madencilik gibi çeşitler vardır.

Aslında mekânsal ve fiziksel gücün daha ön planda olduğu ürünler kullanılırken ve daha somut örnekler mevcutken bundan sonraki zamanda bilmeden doğan ürünü üreterek sosyal yaşamı geliştirmek ön planda olmuştur.

Keşfedin: Nasıl Ezber Yapılır?

Bilgi Toplumunun Diğer İsimleri Nelerdir?

Bilgi toplumunun diğer isimleri; ”Sanayi sonrası toplum”, ”Bilişim toplumu”, ”Bilgi ekonomisi” ve ”Bilgi çağı” dır. Bu kavramlar da bu toplum modelini ifade eder.

5/5 - (1 oy)
Yazar: Sinan

1982 İstanbul doğumluyum. İlk, orta, lise ve üniversite eğitimimi İstanbul'da tamamladıktan sonra Çanakkale'ye yerleştim. Birkaç yıllığına ticaret hayatının içinde bulunduğum için aktif olarak ilgilenemediğim programlama ve web tasarım kariyerime, burada içerik yazarlığı yaparak devam ediyorum.

Yorum yapın