Formasyon 2024 yılında da sıkça gündem olan, dilimize Fransızca’dan geçen, biçimlenme ve yetişim anlamlarına gelen kavramdır. Pedagojik formasyon programı üniversitelerin fen edebiyat fakültelerindeki herhangi bir bölümden alınmış eğitimden sonra o bölüm mezunlarının öğretmenlik yapabilmesi için tasarlanmıştır. Formasyon, bugün itibarı ile hala verilmektedir.
Bu yazıyı okuduğunuzda öğrenecekleriniz:
- Formasyon, “Biçimlenme” ve “Yetişim” anlamlarına gelir.
- Pedagojik formasyon, fen edebiyat fakülteleri mezunlarının öğretmenlik yapabilmesi için oluşturulmuştur.
- Formasyon, Eğitim Fakültesi dışındaki mezunların da öğretmen olmasını sağlar.
- Eğitim Fakültesi dışından mezun olanlar için formasyon şartı 2023’te hala geçerlidir.
- Formasyon almak için Eğitim Fakültesi’nden mezun olmak ve öğretmen olarak atanmak gerekmektedir.
Formasyon ve öğretmenlik hakkında daha fazla bilgi almak için hemen şimdi yazının tamamını okuyun!
Formasyon Ne İşe Yarar?
Formasyonun yararı Eğitim Fakültesi dışında başka fakülte mezunlarının da öğretmen olabilmesini sağlamasıdır. Formasyon Eğitim Fakültesi mezunu olmayan kişilerin öğretmen olabilmek için alması gereken sertifika olarak açıklanabilmektedir. Eğitim Fakültesi öğrencileri, öğretmen olabilmek için alınması gereken dersleri lisans eğitimleri süresince almaktadır. Ancak başka herhangi bir fakülteden (genellikle Fen-Edebiyat) mezun olan adaylar bu dersleri almamaktadır.
Formasyon eğitimini, öğretmen olmak isteyen ve bunun için eğitim alan öğrenciler alabilir. Üniversitelerin eğitim fakültelerinde görülen eğitim şu anda dört yıldır ancak formasyon eğitimi genellikle iki yarı yıl boyunca sürmektedir. Formasyon programında dersler en az iki yarı yıla bölünmekte ve bir öğretim yılı sürecek şekilde düzenlenmektedir. Peki formasyon almak mümkün mü? Dilerseniz şimdi bu konuyu açıklayalım.
Formasyon Kalktı Mı?
Formasyon kaldırılması 29 Haziran 2020 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu’nun 12 sayılı kararı ile olmuştur. Yüksek Öğretim Kurumları tarafından tezsiz yüksek lisans düzeyinde yürütülen pedagojik formasyon eğitimi ile ilgili alınan bu karar, yine Yüksek Öğretmen Kurulu aracılığıyla tüm üniversitelere iletilmiştir. Ancak, 21.09.2021’de alınan karara göre pedagojik formasyon devam etmektedir. Usul ve esaslar için buraya tıklayınız.
Yukarıda da ifade edildiği gibi pedagojik formasyon eğitimi, Eğitim Fakültelerinde dört yıl boyunca alınan eğitimin bir yıla sıkıştırılmış hali olarak ifade edilebilmektedir. Bu durumda söz konusu eğitimin ne kadar yararlı olacağı tartışma konusudur. Formasyon eğitimi ile hedeflenen verime ulaşılamamış olması kaldırılmasının en olası ve genel nedenidir.
İlginizi Çekebilir: Türk Dili ve Edebiyatı Mezunları Öğretmen Olabilir Mi?
Formasyonu Olmayan Öğretmen Olarak Atanabilir Mi?
Formasyonu olmayan kişiler eğer Eğitim Fakültesi mezunu değilse öğretmen olarak atanamamaktadır. Pedagojik formasyon programını Fen Edebiyat Fakültelerinde kendi alanlarının lisans eğitimlerini tamamlamış öğrenciler tercih edebilir. Şu anda bu programın kalkmasıyla birlikte öğretmen olarak atanabilecek kişiler yalnızca Eğitim Fakültesi mezunlarıdır.
Atandıktan Sonra Formasyon Alınabilir Mi?
Atandıktan sonra formasyon almak yeni sistem için söz konusu olan bir durum olarak bilinmektedir. Yukarıda da ifade edildiği gibi pedagojik formasyonun kaldırılmasıyla birlikte farklı bir versiyonda formasyon programının yapılacağı gündeme gelmiştir. Bu yeni formasyon programının ise öğretmenliğe atandıktan sonra alınabileceği ifade edilmiştir. Dolayısıyla yeni sistemde formasyon atandıktan sonra alınabilmektedir.
Öğretmenlikte Formasyon Şartı Kalktı Mı?
Öğretmenlikte formasyon şartı, 2020 – 2021 arası formasyonun kaldırılması nedeniyle geçerliliğini yitirmiş olsa da, 2023 yılında hala geçerlidir. Formasyon eğitiminin 21 Eylül 2021 tarihli karar ile yeniden tesis edilmesinin ardından, eğitim fakültesi mezunu olmayanlar için öğretmenlik mesleğini yapabilmek yeniden formasyona bağlanmıştır.
İlginizi Çekebilir: Egzersiz ve Spor Bilimleri Mezunu Öğretmen Olabilir Mi?
Hangi Bölüm Mezunları Pedagojik Formasyon Alabilir?
Pedagojik formasyon alabilecek bölümler başta Fen Edebiyat Fakültelerinde bulunan bölümler olmak üzere, çeşitli fakültelerin çeşitli bölümlerinden mezun olan öğrenciler bu eğitimi alabilmektedir.
Formasyon Nasıl Alınır?
Formasyon almak için yapılması gereken, herhangi bir Eğitim Fakültesi’nden mezun olduktan sonra öğretmen olarak atanmaktır. Çünkü Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk tarafından yapılan açıklamaya göre, formasyon eğitimi artık yalnızca öğretmen olarak atanan kişilere verilecektir. Bununla birlikte bu eğitim Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen ücretsiz bir eğitim olarak karşımıza çıkmaktadır.
Pedagoji kelimesi eğitimbilim anlamına gelmekte ve formasyon kelimesi yaygın olarak pedagojik formasyon eğitiminin yerine de kullanılmaktadır. TDK sözlüğünde “Yetişim” olarak açıklanan kavram, öğretmen adaylarının alması gereken eğitimin tümü manasında da ifade edilebilmektedir. Bu nedenle pedagojik formasyonun yalnızca Eğitim Bilimleri Fakültesi veya Eğitim Bilimleri Bölümü olan üniversitelerde açılabileceği bilinmektedir.
