Öğrenme güçlüğü, kişinin bilgiyi alma, bütünleme, hafızada tutma ve gerektiğinde kullanabilme gibi becerilerden birinde ya da birkaçında zorluklar yaşamasıdır. Öğrenme; bilgi ve becerilerin davranışta meydana getirdiği uzun süreli değişiklikler olarak tanımlanmaktadır ve algılama, depolama, kullanma gibi aşamaları bulunmaktadır. Bu aşamalardan herhangi birinde çıkan bir problem, öğrenmede güçlük çekmeye yol açmaktadır.
Öğrenme güçlüğü, kendisini en çok akademik alanda göstermektedir. Bir öğrenci akademik açıdan olması gerektiği seviyeden daha gerideyse, akranlarına oranla daha düşük bir performans sergiliyorsa öğrenme güçlüğüne sahip olabilmektedir. Söz konusu düşük performans birkaç farklı alanda kendini gösterebilmektedir. Çünkü öğrenme güçlüğü tek bir durumun adı değil, genel bir başlıktır. Dolayısıyla öğrenme güçlüğünün çeşitleri bulunmaktadır.
Öğrenme Güçlüğü Çeşitleri Nelerdir?
1. Disleksi (Okuma bozukluğu):
Disleksi, öğrenme güçlükleri arasında en çok bilinen çeşittir. Bireyin okumada zorlanması, geç öğrenmesi ya da öğrenememesi şeklinde ifade edilebilir.
2. Disgrafi (Yazılı anlatım bozukluğu):
Yazım bozukluğu olarak da bilinen bu kavram, yazma konusunda güçlük çekmeyi ifade eden bir terimdir.
3. Diskalkuli (Matematik bozukluğu):
Sayı ve sembolleri kavrayabilme, matematiksel işlemler öğrenebilme ve uygulayabilme gibi konularda zorluk çekilen öğrenme güçlüğü türüdür.
4. Afazi (Dil bozukluğu):
Beyinde meydana gelen bir hasar sonucu özellikle konuşmada yaşanılan güçlüktür.
Öğrenme güçlüğü çeşitleri, yukarıda da belirtildiği gibi 4 grupta sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırma farklı öğrenme alanları çerçevesinde yapılmıştır. Bununla birlikte öğrencide bu çeşitlerden yalnızca biri bulunmak zorunda değildir. Bu 4 çeşitten birine ya da birkaçına sahip olmak da mümkündür. Ayrıca bu çeşitlerle birlikte dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi sorunlara da sahip olunabilmektedir.
Öğrenme Güçlüğü Belirtileri Nelerdir?
Öğrenme güçlüğü belirtileri şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Konuşmaya başlamada gecikme.
- Yaşına göre olması gerekenden daha az kelime bilme.
- Hecelerin yerini değiştirme.
- Başarılı geometrik şekiller çizememe.
- El tercihinin uzun süre netleşmemesi.
- Dinleme ve izlemede zorlanma.
- Akranlarla ilişki kurma ve sürdürmede zorlanma.
- Renkler, sayılar ve harfleri zor öğrenme.
- Zaman ve mekânı kavramada zorluk çekme.
- Yönleri kavramakta ve yön bulmakta zorlanma.
- Hatalı kalem tutmayı düzeltememe.
- Plan yapmakta ve çözüm üretmekte başarısız olma.
- Koordinasyon gereken işlerde zorlanma, sakarlıklar ve kazalar.
Öğrenme Güçlüğü Tedavi Edilebilir Mi?
Öğrenme güçlüğü tedavisi, psikolog ve aile eğitimi ile mümkün olmaktadır. Öğrenme güçlüğü bir hastalık ya da zekâ problemi değildir. Öğrenme güçlüğüne sahip olan kişilerin zeka seviyelerinde gerilik söz konusu değildir. Dolayısıyla öğrenme güçlüğü yalnızca bir farklılık olarak tanımlanabilmektedir. Bu nedenle de ilaçlı bir tedavisi bulunmamaktadır.
Öğrenme güçlüğü tedavisi için ilk yapılan beyinle ilgili detaylı bir incelemedir. Sorunun nedeni tam olarak anlaşıldıktan sonra tedavi planlanır. Planlanan tedavi psiko-eğitim çerçevesinde olmaktadır. Bu noktada önemli olan ailenin de çocukla birlikte eğitim alması ve bilinçlendirilmesidir. Öğretmen, öğrenci, psikolog ve aile iş birliği içerisinde ilerlemelidir.
Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler Nasıl Anlaşılır?
Özel öğrenme güçlüğüne sahip olan öğrenciyi anlamak için, söz konusu durumun belirtilerini bilmek gerekmektedir. Herhangi bir durumun ya da hastalığın belirtileri, onun varlığını anlamak için ipuçları vermektedir. Bununla birlikte öğrenme güçlüğünün varlığının kesin olarak anlaşılması ve emin olunması için bir psikoloğa başvurmak gerekmektedir.
Öğrenme Güçlüğü Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Öğrenme güçlüğünün ortaya çıkması en erken 1-2 yaşlarında olmaktadır. Ancak genellikle bu süre içerisinde öğrenme güçlüğünü tahmin edebilmek ya da anlayabilmek pek mümkün olmamaktadır. Bu nedenle öğrenme güçlüğü çoğu zaman okuma, yazma ve matematik işlemlerinin yapılmaya başladığı ilkokul dönemlerinde anlaşılmaktadır.
Disleksi Tanısı Ne Zaman Konur?
Disleksi tanısı 0-6 yaş aralığında konulabilmektedir. Disleksi konusunda çocuğun gelişiminin desteklenebilmesi için erken tanı koyulması önemlidir. Bu noktada ailelere ve öğretmenlere önemli bir rol düşmektedir. Çünkü, disleksi genellikle aileler ve öğretmeneler tarafından fark edilmektedir. Aksi takdirde ileriki zamanlarda söz konusu durum, kaygı ve depresyon gibi farklı problemlere de neden olabilmektedir.
