Özelden Özele Akıl Yürütme Nedir? Örnekli Anlatım

Özelden özele akıl yürütme, çocukların belirli dönemlerde yaşadıkları bir düşünce biçimidir. Bu dönemde çocuklar yaşadıklarından hareketle tek yönlü olarak düşünebilir. Tek yönlü olarak düşünmeye özelden özele akıl yürütme adı verilir. Esasında bu düşünce türü tümevarımsal düşüncenin bir türü olmaktadır. Çocukların belirli yaşlarında odaklanma sorunları olduğu için bu düşünce biçimini geliştirirler. Çocukların gelişimleri için bir evreden sonra bırakılması gerekmektedir.

Özelden Özele Akıl Yürütme Örneği

Bir çocuk geceleri oyuncak ayısı ile uyuyorsa ve bir arkadaşında kaldığında oyuncak ayısı olmadan uyumuşsa, ertesi gün kendisine nasıl uyuduğunu soranlara “Uyumadım,” yanıtını verebilir. Çünkü çocuk için uyumak oyuncak ayı ile özdeş durumdadır.

Bir çocuk, karşı tarafın yaşının bilinmesinin ancak onun doğum gününe katılmak ile bilinebileceğini düşünmesi de yine özelden özele akıl yürütme örneğidir.

Özümleme ve Özelden Özele Akıl Yürütme Arasındaki Fark

Çocuk bilişsel gelişiminde birbirine benzedikleri için özümleme ve özelden özele akıl yürütme birbirine karıştırılmaktır. Özümleme için şemanın içerisine çocuk ilk kez görmüş olduğu bir şeyi yerleştirmektedir. Örneğin koyun şemasına sahip olan çocuk benzerlik yüzünden bir köpeği koyun olarak var sayarsa bu durum özümleme olur.

Özelden özele akıl yürütme ise bir olaydan, kavramdan ya da yaşanmışlıktan hareketle ortaya çıkar. Örneğin çocuk her sabah çizgi film seyrederken kahvaltı yapıyorsa, bir sabah kahvaltı yaparken çizgi film seyretmemişse ve devamında o gün kahvaltı yapmadığını söylüyorsa bu durum özelden özele akıl yürütme olarak adlandırılır.

Odaktan Uzaklaşmama ve Özelden Özele Akıl Yürütme Arasındaki Fark

Odaktan uzaklaşmama kavramı çocuk gelişiminde Piaget tarafından ortaya atılmıştır. Bilişsel döneme ait olan bu kavram, çocuğun bir önceki durumu yeni durum karşısında unutması olarak adlandırılır. Örnek olarak bir çocuk karşıdan karşıya geçerken önce sağa bakıp daha sonra sola bakarak geçerken sağa son olarak baktığında sol tarafını unutuyorsa bu durumdan odaktan uzaklaşmama örneğidir.

Özelden özele akıl yürütme ise tek yönlü bir düşünce olup çocuğun bir olay ile bağdaştırdığı başka bir olayı birbirinden ayırt etmemesi olarak adlandırılır.

3.5/5 - (4 oy)
Yazar: Sinan

1982 İstanbul doğumluyum. İlk, orta, lise ve üniversite eğitimimi İstanbul'da tamamladıktan sonra Çanakkale'ye yerleştim. Birkaç yıllığına ticaret hayatının içinde bulunduğum için aktif olarak ilgilenemediğim programlama ve web tasarım kariyerime, burada içerik yazarlığı yaparak devam ediyorum.

Yorum yapın