Çevre etiği, insanın doğa karşısındaki tutumu üzerine sorgulama yapan bir husustur. Canlı ve cansız varlıklara karşı nasıl davranılması gerektiğini ele alan bu düşünce sisteminde ideal davranış tipi tespit edilmeye çalışılır.
İnsan merkezli çevre etiği yerine ekolojik yaşam merkezli bir anlayış getirmeyi amaçlar. Doğal olanın baskı altına alınması ve zarar verilmesinden ziyade insanın her şeye hükmetme isteğini törpülemesi önerilir. Bu sayede çevre insanı da içeren bir sistem olarak tüm canlıların korunduğu ekolojiyi ifade edecektir.
Çevre Etiği Yaklaşımları Nelerdir?
Çevre etiği yaklaşımları, doğayı merkeze alan ve insanın tahakküm isteğini geri planda bırakan yaklaşımlardır. Ekoloji merkezli çevre etiği içerisinde canlı, cansız varlıkları sistem içerisinde bütün olarak ele almak gerekir. Bunun yanında insanın doğayı koruması ve canlılara zarar vermemesi gerekir. Çünkü, toplumsal yaşamda bireylerin korunması ve konforu çevrenin konforundan geçmektedir. Detaylandırmak gerekirse şunlar söylenebilir;
- Çevreci olmak
- Çevreyi korumak
- Çevreyi kirletmemek
- Canlıları öldürmemek
- Canlıları korumak
- Çevreyi kimyasal atıklara ve kimyasala maruz bırakmamak
- Ekoloji odaklı çalışmak
- Ekoloji odaklı sürdürülebilirlik
- Çevreci grupların örgütlenmesi
- İnsan merkezli yaklaşım
- Canlı merkezli yaklaşım
- Çevre merkezli yaklaşım
- Geleceği öngören yaklaşımlar
Görüldüğü gibi çevre etiği yaklaşımları doğayı korumak ve zarar vermemek üzerinedir. Aynı zamanda bakış açılarını insana, çevreye, canlılara ve geleceğe odaklayan ‘’birey’’ her daim sağlıklı ve huzurlu bir yaşam sürecektir.
Çevre Etiği Nedir? Felsefe Bağlamında
Çevre etiği felsefe kapsamında insanın doğadan geldiği ve ona zarar vermemesi üzerine bir sorgulamaya tabidir. Yani insan doğadan ayrı ve bağımsız olmadığı gibi kendisini doğadan ayrıştırmakla en büyük hatayı yapmıştır. Bu sayede içinden çıktığı sisteme yani doğaya karşı bir başkaldırı sergilemiş ve onu baskı altına almak istemiştir. Bu minvalde bakış açıları ile çevre etiğine yaklaşan felsefi düşünce, insanın her şeye hakim olma isteğini eleştirir.
Çevre Etiği İlkeleri
Çevre etiği ilkeleri dendiğinde, akla ‘ahlak’ temelinde bir yaklaşım gelir. Çevreye ve doğaya ahlaki bir sorumluluk gözeterek yaklaşılması gerektiği söylenmektedir. Bunun için doğa ve içindeki tüm varlıklar, aynı yaşam hakkına sahip unsurlar olarak birbirlerine saygılı olmalıdır. Çevre besleyici ve büyütücü bir sistem olduğu için, eğer sen ona saygı gösterirsen o sana saygı gösterir anlayışı vardır. Ekolojik döngüye katkıda bulunmak ve kendisinin bahşettiği hediyelerden faydalanmak, karşılıklı bir denge ilişkisini ifade eder.
