Saptama, meydana gelen durumların analiz edilerek bir fikre varılması, yapılan değerlendirmenin sonuçlandırılması sonucu elde edilen görüşe verilen isimdir. Saptama cümle içerisindeki kullanımı itibari ile gerçek anlamı ile eşdeğer olarak kullanılır.
Meydana gelen bir durum karşısında varılan sonuç saptama olarak ifade edilebilir. Saptama yapılması için herhangi bir durumun ortaya çıkması şarttır. Olmayan bir durum ya da olay hakkında saptama yapmak mümkün değildir.
Saptamak sözcüğünün eş anlamlısı ise tespit etmek demektir. Tespit etmek, saptamak sözcüğüne oranla dilimizde daha yaygın kullanılmaktadır.
Saptama Cümle Ne Demek?
Saptama cümle içerisinde kullanımı itibari ile tespit etmek anlamına gelmektedir. Yaşanan bir olay ya da durum sonucunda değerlendirme yaparak tespitte bulunmak saptama yapmaktır. Tespit etme işleminin gerçekleşebilmesi için bir olay ya da durum olması şarttır.
Saptama cümle içerisinde kullanıldığında tespit etmek anlamı taşır. Bununla birlikte saptamak sözcüğünün herhangi bir mecaz anlamda kullanımı da bilinmemektedir. Türkçe ana hatları ve yapısı itibari ile oldukça zengin bir dildir. Dilimizin zengin olmasından kaynaklı olarak da birçok farklı eş anlamlı sözcük ile kendinizi ifade etmeniz mümkündür.
Saptama cümle içerisinde var olan bir durumun değerlendirilmesi sonucu karara varılması, bir tespit yapılması anlamında saptadım ya da saptadık gibi farklı şahıs kipleri ile birlikte kullanılmaktadır. Saptamak kelimesi ile tespit etmek kelimesi eş anlamlı olsa da dilimizde tespit etmek kelimesi daha resmi ya da ciddi konuşmalarda sıkça geçmektedir.
Saptama sözcüğü günlük dilde tespit etmek sözcüğüne oranla daha çok kullanılmaktadır. Bununla birlikte saptamak, saptama bildirmek gibi farklı kelime gruplarının da parçası olarak kullanılmaktadır.
Saptama Bildirmek Nedir?
Saptama bildirmek günümüzde bir sonuca ulaşmak, tespitte bulunmak anlamlarında kullanılmaktadır. Eğer bir kişi konuşurken saptama bildirdiğini dile getiriyorsa bir konuda sonuca vardığı anlamının çıkarmak yanlış olmayacaktır.
Saptama bildirmek kelime olarak daha çok resmi konuşmalarda tercih edilen bir sözcük grubudur. Günlük hayatımızda saptama bildirmek sözcük grubunu pek sık kullanmayız. Bunun yerine sonuca varmak, karar vermek, tespit etmek gibi farklı sözcük grupları kullanılmaktadır.
Saptama bildiren cümleler genellikle ÖSYM tarafından üniversite giriş sınavlarında sıkça soru kökünde sorulur. Hangi cümlelerin saptama bildirdiği üzerine kurulan soru köklerine liseye ve üniversiteye giriş sınavlarında sıkça karşılaşılan sorulardır.
Saptama Yapmak Cümle İçerisinde Kullanımı
Saptama yapmak kelimenin tam anlamı ile tespitte bulunmak anlamına gelmektedir. Saptama yapmak kelimesini cümle içerisinde kullanılırken bir tespitte bulunduğunu ifade etmeniz gerekir. Saptama bildiren cümleler ile saptamak yapmanın cümle içerisinde kullanımı arasında büyük farklar mevcuttur.
Saptama yapmak cümle içerisinde kullanıldığında aşağıda yer alan örneklere benzer cümleler ile karşılaşabilirsiniz.
- Yapılan saptamalara göre kaza sonucu suçlunun yayaya çarpan taraf olduğuna karar verildi.
- Gerçekleştirilen incelemeler sonucu davalı tarafından suçsuz olduğu saptandı.
Saptama bildiren cümleler ile saptama yapmanın cümle içerisinde kullanımının birbirinden farklı olduğuna daha önce değinmiştir. Saptama bildiren cümleler anlam bağlamında bir tespit içeren cümlelerdir. Bu cümlelere verilebilecek bazı örnekler ise aşağıdaki gibidir;
- İncelemeler sonucu çevreye zarar veren kişiler tespit edildi.
- Cinayetlere karşı toplumun tepkisiz kalması çok acı bir durum.
- Son yıllarda tarım oranında %75 oranında bir yükseliş mevcut.
- Yapılan açıklamalar ışığında stresten kurtulmanın en kolay yolu spor yapmaktır.
Yukarıda yer alan örneklerin biri saptama bildiren cümlelere örnektir. Bir cümlenin saptama bildirmesi için bir değerlendirme içermesi yeterlidir. Var olan bir durum ya da ortaya çıkan bir olay hakkında yapılan değerlendirmeler de saptama kapsamına girmektedir.
