Paganizm, kökenleri kadim doğa dinlerine kadar uzanan bir inanış biçimi ve genel olarak bu doğa dinlerini bir çatı altında toplayarak ifade eden kavramdır. Bu kavram Latince bir sözcük olan “paganus” kavramından gelmektedir. Latincede bu kelimenin anlamı köye ait, köylü olarak bilinmektedir. Ancak zaman içerisinde bu kavram başka bir durumun ifadesi olarak da kullanılmaya başlanmıştır.
Roma İmparatorluğu’nun Hıristiyanlığı kabul etmesinden sonra bu din şehirlerde yaygınlaşırken köylerde eski din yaşatılmaya devam ettiğinden dolayı kelimenin anlamı başkalaşarak “eski dini sürdüren” haline gelmiştir. Bununla birlikte hiçbir pagan topluluğunun inançlarını bu kelimeyle ve kendilerini pagan kelimesiyle ifade etmediği açıktır. Bu şekilde adlandırılmaları dışarıdan yapılan yakıştırmalar ile olmuştur.
Paganizm Nasıl Ortaya Çıktı?
Paganizmin ortaya çıkışı milattan önceye kadar uzanmakta ve Orta Asya’ya dayanmaktadır. Bu inanışın nasıl ortaya çıktığı ile ilgili yapılan çalışmaların sonucunda, ilk pagan topluluklarının Orta Asya’da yaşadığı bilgisine ulaşılmıştır. Bu nedenle eski Türk dinleri hakkında yapılan bir araştırmada söz konusu inanış ile karşılaşmak mümkündür. Ancak bu konu üzerinde çalışan bilim insanları Tengricilik inancının paganist bir inanç olmadığı bilgisini net bir şekilde ortaya koymuştur.
Pagan inanç yelpazesi oldukça geniş olduğundan dolayı birçok dinin özünde paganist inançlarla karşılaşılabilmektedir. Bununla birlikte yine geniş bir inanç yelpazesine sahip olması nedeniyle bünyesinde çoktanrıcılık, tektantırıcılık, panteizim, animizm gibi inanışları da barındırmaktadır. Bu bağlamda paganizmin belirleyici inanışları doğada bulunan varlıklara tanrısallık atfetmek ve doğa üstü güçlere inanmak olarak değerlendirilmektedir.
Paganizm Tanrıları Nelerdir?
Paganizm tanrıları, bu öğretiye göre belirli bir tanrı ya da tanrıça bulunmadığından dolayı herhangi bir şey olabilmektedir. Pagan inancı çok tanrılı bir anlayışı benimsemektedir. Bu nedenle diğer çok tanrılı dinlerde olduğu gibi tanrılarının kimler ya da neler olduğunun belli olması beklenmektedir. Ancak bu inanış diğer çok tanrılı dinlere göre oldukça farklı bir tablo çizmektedir.
Pagan inancına göre evreni yaratan bir tanrıça olduğu herkes tarafından kabul edilse de bu tanrıça herhangi bir şekilde adlandırılmamaktadır. Bununla birlikte her daim ölüp dirilen bir tanrının varlığı da herkes tarafından kabul edilmektedir. Ancak bunlar haricinde doğadaki varlıklara tanrısallık atfedilmektedir ve kim hangi varlığa inanmak isterse ona inanmaktadır.
İlginizi Çekebilir: Aksiyoloji Nedir?
Paganizm Uygulamaları Nelerdir?
- Noel zamanı ağaç süslemek bu inanışa ait uygulamalardandır. Şu anda birçok toplumda dinle bağlantılı olarak ya da dinden bağımsız olarak gerçekleştirilen bu etkinliğin pagan inancından geldiği iddia edilmektedir.
- Paganizm uygulamaları arasında kabul edilenlerden bir diğeri Cadılar Bayramı kutlamaları olarak kabul edilmektedir. Şu anda hala yaşatılan bu bayramın kutlandığı günün pagan inanışında kutlu bir gün olarak kabul edildiği bilinmektedir.
- Paganlar doğayı oldukça önemsemekte ve küçük topluluklar halinde doğa ile iç içe yaşamaktadırlar. Mal mülk telaşından uzak, izole bir yaşam sürmek onlar için esastır. Bununla birlikte kendi içlerinde paylaşmaya oldukça önem vermektedirler.
- Paganizm ritüelleri arasında kehanet ve büyünün yaşamın bir parçası olarak kabul edilmesi yer almaktadır. Doğanın cansız bir nesne değil de ilahi bir bütün olarak görülmesi de doğaya karşı duydukları büyük saygı yani kehanete verdikleri önem ile ilişkilendirilmektedir.
- Tanrılar tarafından işaret verildiğine inanıldığından dolayı bu işaretleri okumak da yaygın bir ritüeldir. Bu bağlamda kuşların uçuş şekillerine göre farklı anlamlar çıkarmak, çay yapraklarını inceleyerek yorumlamak, kurbanlık hayvanların cesaretlerini okumak gibi uygulamalar bulunmaktadır.
- Paganizm ibadetleri bu uygulamaların büyük bir kısmını oluşturmaktadır ve bunlar arasında tütsü ve mum yakmak, meditasyon yapmak, muska yapmak, ibadetten önce çember çizmek gibi uygulamalar bulunmaktadır.
Modern (Yeni) Paganizm Nedir?
Modern paganizm; çağdaş paganizm ya da neopaganizm olarak da adlandırılan ve doğanın yüceltilmesini temel alan spiritüel bir yaşam tarzıdır. Eski pagan inanışlarının modern dinsel düşüncelere adapte edilmesiyle oluşturulmuştur. Günümüz gereksinim ve kaygılarıyla başa çıkabilmek için eski bilgelikten yararlanma düşüncesi hakimdir.
Türkiye Pagan Toplulukları
Türkiye pagan toplulukları günümüz Türkiye’sinde pagan inanışını sürdüren kişilerin oluşturdukları topluluklardır. Yaygın olarak bilinmese de Türkiye’de bu inanışı benimseyen kişiler bulunmaktadır. Bunun nedenleri arasında söz konusu inanışın Orta Asya’da ortaya çıkmış olmasının büyük bir yeri olduğu düşünülmektedir.
Türk Pagan Sembolleri Nelerdir?
Türk pagan sembolleri ay, güneş, ağaç, ateş, 7 sayısı olarak sıralanabilmektedir. Paganların doğaya verdiği önem göz önünde bulundurulduğunda bu sembollere sahip olmaları oldukça doğaldır. Bununla birlikte ağaç, güneş, ışık gibi sembollerin Türk tarihinde ve destanlarında da büyük bir yeri bulunmaktadır.
İlginizi Çekebilir: Epistemoloji Nedir?
