Süblimleşme Nedir? Süblimleşen Elementler ve Örneği

Süblimleşme, maddenin endotermik faz değişimidir. Buna göre ısıtılan katı madde doğrudan gaz formuna geçmektedir. Ara form olan sıvı forma geçmeyen katı madde doğrudan gaz hale geçer. Bu endotermik bir reaksiyondur. Bu halde maddenin yapısı değişmez, bu nedenle fiziksel bir değişim olmaktadır. Süreç içerisinde maddeyi oluşturan moleküllerin arasındaki çekim kuvveti zayıflar ve fiziksel form değişir.

Hangi Elementler Süblimleşir?

Doğada saf halde yalnızca iki element süblimleşir:

  • Arsenik
  • İyot

Bunlar dışında süblimleşen maddeler saf element değil bileşiklerdir.

Süblimleşme Örneği

Maddenin katı fazdan doğrudan gaz faza geçişi hallerine derin dondurucudan çıkarılan kuru buz, odamızı böceklerden korumak için ortaya bıraktığımız naftalin taneleri, burun açıcı özelliği sebebi ile hasta iken kullandığımız mentol, ilaç yapımında da kullanılan güçlü aromaya sahip kamfor süblimleşme örnekleridir.

Süblimleşme Olurken Isı Alır Mı Verir Mi?

Süblimleşme olurken ısı almaktadır. Süblimleşme, endotermik bir olaydır. Buna göre süblimleşen maddelerde ısı yutan bir reaksiyon olmaktadır. Süblimleşme endotermik bir olay olduğu için açık hava basıncı ile de ilgilidir. Açık hava basıncının az olduğu ortamlarda süblimleşme için daha az ısı ihtiyacı olacağından süblimleşme hızlanır çünkü tanecikler birbirinden uzaklaşma eğilimi gösterirler. Aralarındaki bağ, zayıf bir bağdır.

Süblimleşme Kimyasal Değişme Midir?

Süblimleşme kimyasal değişim değildir. Süblimleşme fiziksel bir değişimdir çünkü maddenin yalnızca fiziksel hali değişim göstermektedir. Buna göre kimyasal değişimlerde maddenin özellikleri ve moleküler yapısı değişmektedir. Verdiği tepkiler, yoğunluğu, iletkenliği gibi unsurları değişmektedir. Süblimleşme olayında ise madde aynı maddedir fakat sadece katı halden gaz hale geçmiştir. Bu nedenle kimyasal değişme değildir.

Naftalinde Süblimleşme Görülür Mü?

Naftalinde süblimleşme görülür. Naftalin, C10H8 formülüne sahip bir hidrokarbondur. Maden kömüründen elde edilmektedir. Kendisine özgü bir kokusu vardır. Bununla birlikte süblimleşme özelliğine sahip maddelerden birisidir. Naftalin, kokusu ve güve kovucu özellikleri nedeni ile kullanılmaktadır. Ortama katı halde konulduktan bir süre sonra küçülmeye başlamaktadır. Ortam ise naftalin kokmaya başlamaktadır. Bunun sebebi naftalinin katı halden sıvı hale geçmeden doğrudan gaz hale geçmesidir. Bu nedenle naftalinde süblimleşme görülür.

Naftalinin Süblimleşmesi Kimyasal Olay Mıdır?

Naftalinin süblimleşmesi kimyasal olay değildir. Fiziksel bir olaydır çünkü naftalin süblimleştiğinde molekül yapısı değişmemektedir, yalnızca katı halden gaz hale bir geçiş söz konusudur. Naftalin, aynı özellikleri göstermeye devam edecektir. Kırağılaştırıldığında tekrar katı naftalin haline dönebilecektir. Kimyasal bir olay olmuş olsa idi bu yönde bir geri döndürme mümkün olmazdı.

içeriğimizi oylayın
Yazar: Sinan

1982 İstanbul doğumluyum. İlk, orta, lise ve üniversite eğitimimi İstanbul'da tamamladıktan sonra Çanakkale'ye yerleştim. Birkaç yıllığına ticaret hayatının içinde bulunduğum için aktif olarak ilgilenemediğim programlama ve web tasarım kariyerime, burada içerik yazarlığı yaparak devam ediyorum.

Yorum yapın