Tez çalışmasının giriş kısmı nasıl yazılır? Bu soru, akademik hayatınızın önemli bir aşamasında karşılaşacağınız temel sorulardan biridir. Giriş bölümü, tezinize yön veren ve okuyucunun ilgisini çeken ilk adımdır. Bu bölümde, araştırma konunuzu tanıtmalı, çalışmanızın amacını ve önemini vurgulamalısınız. Ayrıca, araştırma sorularınızı ve izlediğiniz yöntemi kısaca açıklayarak, okuyucunun tezin geri kalanında ne beklemesi gerektiğini belirtmelisiniz. Unutmayın, net ve anlaşılır bir giriş, başarılı bir tezin temelidir.
Tez Giriş Kısmı Nedir?
Tez çalışmasının giriş bölümü, araştırmanın temelini oluşturan ve okuyucuyu çalışmanın içeriğine hazırlayan kritik bir kısımdır. Bu bölümde, araştırmanın amacı, önemi ve kapsamı net bir şekilde ifade edilir. Ayrıca, ele alınan problemin tanımı yapılır ve bu problemin literatürdeki yeri ile mevcut bilgi boşluğu vurgulanır.
Giriş kısmında, araştırma soruları ve hipotezler belirtilerek çalışmanın hangi sorulara yanıt aradığı açıklanır. Kullanılan araştırma yöntemleri ve bu yöntemlerin seçilme nedenleri de kısaca tanıtılır. Böylece, okuyucu çalışmanın metodolojisi hakkında genel bir fikir edinir.
Tez giriş kısmı yazılırken, özellikle APA kurallarının uygulanması istenmektedir. İşin başından sonuna kadar etkili bir şekilde devam etmesini istiyorsanız kesinlikle kurallara uygun yazımın gerçekleşmesi gerekmektedir.
Ayrıca, çalışmanın sınırlılıkları ve varsayımları da giriş bölümünde yer almalıdır. Bu, araştırmanın hangi koşullar altında gerçekleştirildiğini ve elde edilen sonuçların hangi bağlamlarda geçerli olduğunu belirtmek için önemlidir.
Son olarak, tezin yapısı hakkında kısa bir bilgi verilerek, okuyucunun çalışmanın ilerleyen bölümlerinde nelerle karşılaşacağına dair bir çerçeve sunulur. Bu sayede, okuyucu tezin genel akışı ve içeriği hakkında önceden bilgi sahibi olur.
Tez Giriş Kısmı Neden Önemlidir?
Tezinizin giriş bölümü, çalışmanızın temelini oluşturarak okuyucunun konuya dair ilk izlenimini şekillendirir. Bu bölümde, araştırmanızın amacını, önemini ve kapsamını net bir şekilde ifade etmek, okuyucunun çalışmanızın geri kalanına hazırlanmasını sağlar. Ayrıca, araştırma sorularınızı ve hipotezlerinizi burada sunarak, çalışmanızın yönünü belirlemiş olursunuz.
Giriş kısmında, ele alınan problemin neden önemli olduğunu ve literatürde hangi boşluğu doldurmayı hedeflediğinizi belirtmek esastır. Bu sayede, çalışmanızın özgünlüğünü vurgulayarak, okuyucunun dikkatini çekebilirsiniz. Ayrıca, araştırmanızın teorik ve uygulamalı yansımalarını da kısaca açıklayarak, çalışmanızın alana katkısını ortaya koyabilirsiniz.
Son olarak, tezin diğer bölümlerinin kısa bir özetini sunarak, okuyucunun çalışmanızın yapısı hakkında bilgi sahibi olmasını sağlayabilirsiniz. Bu, okuyucunun tezinizi daha bilinçli bir şekilde takip etmesine yardımcı olur. Unutmayın, etkili bir giriş bölümü, tezinize olan ilgiyi artırır ve çalışmanızın değerini yansıtır.
Tez Giriş Kısmında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Tezinizin giriş bölümü, okuyucuya açılan ilk kapıdır. Bu kapıyı etkileyici ve net bir şekilde aralamak, tüm çalışmanızın algılanışını belirler. İşte bir tez girişinde dikkat etmeniz gereken kritik unsurların detaylı listesi:
- Çarpıcı Bir “Hook” ile Başlayın (Kanca):
- Amaç: Okuyucunun dikkatini anında çekmek ve okumaya devam etmesini sağlamak.
- Nasıl?: Çalışmanızın önemini vurgulayan çarpıcı bir istatistik, güncel bir olayla bağlantı, şaşırtıcı bir gerçek, alandaki temel bir sorunun kısa bir tasviri veya ilgi çekici bir soruyla başlayın. Kuru bir tanımla başlamaktan kaçının.
- Araştırmanın Arka Planını ve Bağlamını Net Bir Şekilde Sunun:
- Amaç: Çalışmanızın hangi daha geniş alana, tartışmaya veya pratik soruna dâhil olduğunu göstermek.
- Nasıl?: Konunun kısa tarihçesini, temel kavramları (tanımlarıyla), mevcut durumu ve çalışmanızın bu resimde nerede durduğunu özlü bir şekilde anlatın. Okuyucuya “Bu çalışma neden şimdi ve burada önemli?” sorusunun cevabını verin.
- Araştırma Problemini (Problem Durumu) Açıkça Ortaya Koyun:
- Amaç: Çalışmanızın çözmeyi hedeflediği temel sorunu, boşluğu veya anlaşılmayan noktayı tanımlamak.
- Nasıl?: “Mevcut literatürde şu konuda bir eksiklik var…”, “Bu alanda şu belirsizlik hala devam ediyor…”, “Şu pratik sorun henüz çözülebilmiş değil…” gibi ifadelerle probleminizin ne olduğunu netleştirin. Bu, girişin en hayati kısmıdır.
- Araştırmanın Amacını (Amaç ve Hedefler) Belirginleştirin:
- Amaç: Bu problemi çözmek için sizin çalışmanızın tam olarak ne yapmayı planladığını açıklamak.
- Nasıl?: “Bu çalışmanın amacı, …’yı araştırmak / incelemek / geliştirmek / test etmektir” şeklinde bir ana amaç cümlesi kullanın. Ardından bu ana amaca ulaşmak için belirlediğiniz spesifik alt hedefleri (amaçlar) madde madde veya kısa cümlelerle sıralayın.
- Araştırma Sorularını ve/veya Hipotezleri Açıkça İfade Edin:
- Amaç: Amacınıza ulaşmak için soracağınız spesifik soruları veya test edeceğiniz öngörüleri (hipotezleri) sunmak.
- Nasıl?: Araştırma sorularınız net, ölçülebilir/cevaplanabilir ve probleminizle doğrudan bağlantılı olmalı. Hipotezleriniz (eğer varsa) test edilebilir öngörüler şeklinde formüle edilmeli. Bunlar çalışmanızın yol haritasını gösterir.
- Çalışmanın Kapsamını ve Sınırlılıklarını Belirtin:
- Amaç: Araştırmanızın neyi kapsayıp neyi kapsamadığını ve hangi pratik kısıtlar içinde yapıldığını açıklamak.
- Nasıl?: “Bu çalışma, … üzerine odaklanırken, … konularını kapsam dışı bırakmaktadır.” gibi ifadelerle kapsamı çizin. Zaman, bütçe, örneklem büyüklüğü, metodolojik seçimler gibi sınırlılıkları da dürüstçe belirtin. Bu, çalışmanın sınırlarını anlamak ve bulguları doğru yorumlamak için kritiktir.
- Çalışmanın Özgün Değerini ve Önemini Vurgulayın:
- Amaç: Bu araştırmanın literatüre veya pratiğe ne gibi yeni bir katkı sağladığını göstermek.
- Nasıl?: “Bu çalışmanın özgün katkısı…”, “Bu araştırma, … konusunda ilk kez şunu yaparak literatüre katkı sunmaktadır…”, “Bulgular, … açısından şu pratik faydaları sağlayabilir…” gibi ifadelerle çalışmanızın neden değerli olduğunu açıkça ortaya koyun.
- Temel Terim ve Kavramları Tanımlayın (Gerekirse):
- Amaç: Çalışmanızda özel anlamda kullanılan veya tartışmalı olabilecek anahtar kavramları netleştirmek.
- Nasıl?: Her kavramı tanımlamaya çalışmayın. Sadece çalışmanız için kritik olan ve okuyucunun anlamakta zorlanabileceği/yanlış yorumlayabileceği terimlere kısa, işlevsel tanımlar getirin. Daha kapsamlı tanımlar literatür tarafına kaydırılabilir.
- Tezin Genel Yapısını Kısaca Özetleyin (Opsiyonel ama Faydalı):
- Amaç: Okuyucuya tezin geri kalan bölümlerinde neler beklemesi gerektiğine dair bir yol haritası sunmak.
- Nasıl?: “İkinci bölümde literatür taraması sunulacak, üçüncü bölümde yöntem detaylandırılacak…” şeklinde çok kısa bir genel bölüm planı verin.
- Açık, Anlaşılır ve Akademik Bir Dil Kullanın:
- Amaç: Mesajınızı net ve profesyonel bir şekilde iletmek.
- Nasıl?: Sade, akıcı, imla ve dil bilgisi kurallarına uygun cümleler kurun. Aşırı jargon ve gereksiz karmaşık ifadelerden kaçının. Anlatımınız mantıksal bir akış içinde ilerlemeli (Arka Plan -> Problem -> Amaç -> Sorular gibi).
Tezde Giriş Nasıl Yazılır?
Tezinizin “yüzü” olan giriş bölümü, okuyucuyu hem konuya ısındıran hem de araştırmanızın neden önemli ve gerekli olduğunu ikna edici şekilde ortaya koyan kritik bir başlangıçtır. İyi yapılandırılmış bir giriş, jüri üyeleri ve okuyucular üzerinde olumlu bir ilk izlenim bırakır ve tezin geri kalanının okunabilirliğini artırır. İşte etkili bir tez girişi yazmak için izlemeniz gereken adımlar:
1. Genelden Özele Doğru Bir Açılış Yapın:
* Tezinizin genel çerçevesini oluşturan geniş bir alandan (örneğin, “Küresel iklim değişikliği…”, “Dijitalleşmenin eğitim üzerindeki etkileri…”, “Türk romanında postmodern eğilimler…”) başlayın.
* Bu genel bağlam içinde, spesifik olarak ele alacağınız problemi veya araştırma alanını tanıtın. Amacınız, çalışmanızın daha büyük bir resmin neresine oturduğunu göstermek.
2. Araştırma Konusunu ve Problemini Net Bir Şekilde Tanımlayın:
* Tam olarak neyi araştırdığınızı açık ve anlaşılır bir dille ifade edin. (“Bu tez, X sektöründe Y teknolojisinin benimsenmesinin Z faktörü üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır.”)
* Çalışmanızın çözmeyi hedeflediği ana problemi veya ele almayı planladığı boşluğu (literatürdeki eksiklik, pratikteki bir sorun, teorik bir tartışma) kesin bir şekilde ortaya koyun. (“Ancak, bu alanda X ve Y’nin birlikte Z bağlamında nasıl etkileşime girdiğine dair yeterli ampirik kanıt bulunmamaktadır.” veya “Mevcut uygulamalar, X sorununu çözmede yetersiz kalmaktadır.”)
3. Araştırmanın Amacını ve Hedeflerini Belirginleştirin:
* Bu çalışmayı niçin yaptığınızı açıklayın. Genel amacınız nedir? (“Bu araştırmanın temel amacı, A’nın B üzerindeki etkisini C bağlamında analiz etmek ve D konusunda öneriler sunmaktır.”)
* Genel amaca ulaşmak için belirlediğiniz spesifik, ölçülebilir ve ulaşılabilir araştırma sorularını veya alt amaçları (hedefleri) listeleyin. (“Bu temel amaç doğrultusunda şu sorulara yanıt aranacaktır: 1. … 2. … 3. …”)
4. Araştırmanın Önemini ve Orijinal Değerini Vurgulayın:
* Bu çalışmanın neden gerekli ve değerli olduğunu ikna edici bir şekilde anlatın.
* Literatüre katkısını (Yeni bir bakış açısı mı sunuyor? Eksik bir alanı mı dolduruyor? Farklı bir yöntem mi kullanıyor? Mevcut teorileri mi test ediyor?) belirtin.
* Pratik faydalarını (Uygulayıcılara, politika yapıcılara, ilgili sektöre ne gibi katkılar sağlayabilir?) açıklayın. (“Bu çalışma, X uygulayıcılarına Y konusunda somut stratejiler geliştirmeleri için veri sağlayacaktır.”)
5. Kapsam ve Sınırlılıkları Açıkça Belirtin:
* Araştırmanızın neleri kapsadığını (hangi dönem, hangi coğrafya, hangi örneklem, hangi değişkenler, hangi teori/ler?) tanımlayın. (“Bu çalışma, 2020-2024 yılları arasında İstanbul’daki X firmalarında çalışan Y yaş grubundaki bireylere odaklanmaktadır ve A, B, C değişkenlerini incelemektedir.”)
* Araştırmanızın neleri kapsamadığını (hangi potansiyel konuların dışarıda bırakıldığını) ve bunun nedenlerini (zaman, kaynak, erişim kısıtı, çalışmanın odak noktası) dürüstçe ifade edin. (“Çalışma, Z değişkenini incelememekte ve Anadolu’daki firmaları kapsam dışında bırakmaktadır; bu sınırlama örneklem erişilebilirliği ve araştırmanın odaklanma ihtiyacından kaynaklanmaktadır.”) Bu, çalışmanın gerçekçi sınırlarını çizer.
6. Temel Kavramları Tanımlayın (Gerekirse):
* Tezinizde merkezi rol oynayan ve okuyucu için net olmayabilecek anahtar terimleri/kavramları kısa ve öz bir şekilde tanımlayın. (“Bu çalışmada ‘dijital dönüşüm’ kavramı, X ve Y tarafından tanımlandığı şekliyle, A ve B süreçlerini içerecek biçimde kullanılacaktır.”) Bu tanımlar, okuyucunun çalışmanızı doğru anlamasını sağlar. Kapsamlı tanımlar genellikle “Kavramsal Çerçeve” bölümüne bırakılır, ancak kritik birkaç kavram girişte de açıklanabilir.
7. Tezin Yol Haritasını (Yapısını) Sunun:
* Tezin geri kalan bölümlerinin kısa bir özetini ve mantıksal akışını verin. (“İkinci bölümde ilgili literatür gözden geçirilecek, üçüncü bölümde araştırma yöntemi ayrıntılı olarak açıklanacak, dördüncü bölümde bulgular sunulacak, beşinci bölümde ise bulgular tartışılarak sonuç ve önerilere yer verilecektir.”) Bu, okuyucuya tezin genel yapısı hakkında net bir fikir verir.
8. Araştırma Hipotezlerini veya Önermelerini Belirtin (Nicel Çalışmalar İçin):
* Eğer nicel bir araştırma yapıyorsanız ve hipotezleriniz (test edilebilir tahminleriniz) varsa, girişin sonlarına doğru bunları açık bir şekilde ifade edin. (“Bu çalışmada, ‘X değişkenindeki artışın Y değişkeninde azalmaya yol açacağı’ hipotezi test edilecektir.”) Nitel veya karma yöntemlerde bu zorunlu değildir veya araştırma soruları şeklinde ifade edilir.
Yazarken Dikkat Edilmesi Gereken Püf Noktaları:
- Akıcılık ve Bağlantı: Paragraflar ve cümleler arasında mantıklı geçişler (bağlaçlar kullanarak: dolayısıyla, buna ek olarak, ancak, bu bağlamda vb.) sağlayın. Bir bütünlük hissi yaratın.
- Netlik ve Kesinlik: Anlaşılması zor jargonlardan, gereksiz süslü ifadelerden kaçının. Ne söylemek istediğinizi doğrudan ve net söyleyin.
- Özlülük: Giriş, tezinizin kısa bir tanıtımıdır. Çok fazla detaya, uzun alıntılara veya metodolojiye dair derin açıklamalara girmeyin. Bunlar için ilgili bölümler (Literatür, Yöntem) ayrılmıştır.
- İkna Edici Dil: Çalışmanızın önemini ve değerini vurgularken iddialı ancak abartısız bir dil kullanın. “Bu çalışma ilk defa…” gibi mutlak ifadeleri dikkatli kullanın, eğer gerçekten ilkse bile kanıtlayabileceğinizden emin olun.
- Tutarlı Terminoloji: Anahtar kavramları tez boyunca aynı şekilde ifade edin.
- Son Kontrol: Giriş bölümünü tezin tamamı bittikten sonra mutlaka tekrar gözden geçirin. Tez yazma sürecinde odak noktanız veya vurgularınız değişmiş olabilir. Girişin, tezin son halini doğru yansıttığından emin olun.
Özetle Mükemmel Bir Tez Girişi:
- İlgi Çeker: Okuyucuyu konuya dahil eder.
- Bağlam Kurar: Çalışmayı geniş bir alana yerleştirir.
- Problemi Tanımlar: Çözülmesi gereken sorunu netleştirir.
- Amacı Açıklar: Çalışmanın ne yapacağını söyler.
- Önemi Vurgular: Neden yapıldığını ve değerini anlatır.
- Sınırları Çizer: Çalışmanın kapsamını belirler.
- Yol Gösterir: Tezin geri kalanının haritasını sunar.
Bu adımları takip ederek ve püf noktalarını göz önünde bulundurarak, tezinizin sağlam bir temel oluşturan, okuyucuyu bilgilendiren ve araştırmanızın değerini ortaya koyan etkileyici bir giriş bölümü yazabilirsiniz. Başarılar!
Dış Bağlantı: Lisansüstü Öğrencilerinin Tez Veri Girişi
Tezin Giriş Kısmı Kaç Sayfa Olmalıdır?
Tezlerde giriş kısmı genellikle 3 ila 10 sayfa arasında olur. Bu uzunluk; tezin türüne (yüksek lisans, doktora), üniversitenin yazım kılavuzuna ve çalışmanın kapsamına göre değişir. Amaç, okuyucuya çalışmanın bağlamını, neden önemli olduğunu ve nasıl yapılandırıldığını açık ve öz bir şekilde sunmaktır.
Giriş Bölümünde Yer Alması Gereken Başlıca Unsurlar:
- Konu Tanıtımı: Araştırma konusunun genel çerçevesi ve temeli.
- Problem Durumu: Hangi soruna yanıt arandığı.
- Araştırmanın Amacı ve Önemi: Bu çalışmanın neden yapıldığı ve katkısı.
- Varsayımlar ve Sınırlılıklar (varsa): Çalışmanın kapsamı ve sınırlı kaldığı yönler.
- Yönteme Giriş: Genel olarak nasıl bir yöntem izlendiği.
- Tez Planı: Bölüm bölüm tezin yapısı.
Örnek:
Diyelim ki bir yüksek lisans öğrencisi, “İklim Değişikliğinin Türkiye’de Tarım Üzerindeki Etkileri” konulu bir tez yazıyor.
Giriş bölümü şöyle yapılandırılabilir:
- 1. Sayfa: Küresel iklim değişikliğine genel bir giriş, kavramsal tanımlar.
- 2-3. Sayfa: Türkiye özelinde tarımsal üretimin önemi ve bu üretimi tehdit eden çevresel sorunlar.
- 4. Sayfa: Problemin tanımı (örneğin, yağış rejimlerinin değişmesi).
- 5. Sayfa: Araştırmanın amacı, önemi ve katkısı.
- 6. Sayfa: Kullanılan veri ve yöntemin kısa tanıtımı.
- 7. Sayfa: Tezin genel yapısının açıklanması (örneğin: 2. bölüm literatür, 3. bölüm yöntem, vs.).
Bu örnekte giriş bölümü 7 sayfa olur ve akademik anlamda yeterli bir derinliğe ulaşır.