Vatandaşlık görevleri aynı ülke vatandaşlarının sorumlu oldukları temel kurallardır. Vatan olarak adlandırılan kavram insanların doğdukları, yaşadıkları ve sevdikleri ile vakit geçirdikleri toprak bütünüdür. Sınırları olan toprak parçası vatandır ve ülke ile eş değerdir. Bu ülkede yaşayanlar da ülkenin ortak tarihi geçmişine ve ortak amacına hizmet ediyor veya bağları bulunuyorsa vatandaş olarak adlandırılmaktadır. İnsanlar doğdukları andan itibaren ülkenin vatandaşı olurlar. Sonrasında ülkede büyümek, eğitim almak ve meslek sahibi olmak gibi eylemler ile vatan ile bağlarını kurar.
Vatandaşlık görevleri, kişilerde yurttaşlık bilinci oluşturmak adına 14 Haziran 1934 tarihinde düzenlenen yasa ile kanun haline gelmiştir. Bu kapsamda vatandaşlık görevleri şu şekildedir;
- Seçme ve Seçilme Hakkı; Türkiye, cumhuriyet ile yönetildiği için 18 yaşını dolduran tüm vatandaşların seçme ve seçilme hakkı bulunmaktadır. Toplumda servet, statü veya benzeri durumlara bakılmadan ilgili yaşı tamamlayan ve üzeri herkes seçimlerde oy verir. Aynı zamanda gerekli şartları sağlayarak seçilmek için aday da olabilir.
- Kanunlara uygunluk; devleti oluşturan yapının, toplumsal anlaşmaların devam etmesi için uygulanan yasalara kanun denilmektedir. İlgili kanunlar Anayasa ile koruma altındadır. Kanunlara uymayan kimseler farklı cezalar almaktadır. Devlet tarafından koyulan konunlar toplumsal refahı sağlamak içindir.
- Vergi vermek; devlet tarafından çeşitli hizmetleri sağlamak adına verilmekte olan ödemelerdir. Türkiye’de çoğu vergi doğrudan maaş veya alışveriş üzerinden tahsil edilmektedir.
- Askerlik; erkek olanlar için orduya insan gücünü devamlı halde sağlamak için Türkiye’de askerlik zorunludur. Askerlik yapan kişiler 41 yaşına kadar bir seferberlik durumunda tekrar askere çağrılabilmektedir.
Dijital Vatandaşlık Görevleri Nelerdir?
Dijital vatandaşlık kavramı dijital ortamda yani internet ortamında pozitif, eleştirel ve yetkin bir biçimde vatandaşlık görevlerini yerine getirmektir. Bu kapsamda insan haklarına, onur ve davranışlarına uygun şekilde katılımı gerektirmektedir. Bilgi ve iletişim kaynaklarını kullanma esnasında etik kuralları bilen, kendisine veya başkasına zararlı olacak eylemlerde bulunmayan, teknolojiyi kötüye kullanmayan kullanıcılardır.
Dijital kullanım kanalları yaygın hale getirildiği için dijital ortamda yer almak isteyenler bahsedilen etik davranışlara uymak durumundadır. Kişilere hakaret etmek, başkalarının zararına olacak eylemler veya yönlendirmeler yapmak gibi durumlardan uzak durulmalıdır. Dijital kanalların daha bilinçli ve yararlı şekilde kullanılması dijital vatandaşlığın temel amacıdır. Dijital vatandaşlık görevleri şu şekildedir;
- Güçlü şifreler ile kullanıcı hesaplarını korumak,
- İletişim için kullanılan dile dikkat etmek, hakaret, küfür, aşağılayıcı, nefret ve benzeri söylemlerden uzak durmak,
- Kanunlara uygun şekilde davranmak, bilinçli şekilde hareket etmek,
- Başka kişilerin haklarının olduğunu bilmek,
- Sosyal medya kullanımı sırasında başkalarının kişilik haklarını ihlal edecek davranışlardan uzak durmak temel dijital vatandaşlık görevleri arasındadır.
Vatandaşlık Görevi Ne Demektir?
Vatandaşlık görevi, sınırları belli olan ülkede yaşayan kişilerin yani vatandaşların kendilerine, topluma ve ülkeye karşı sorumluklarını ifade etmektedir. Vatandaşlık görevleri yazılı ve yazılı olmayacak şekilde ikiye ayrılmaktadır. Yazılı olan vatandaşlık görevi vergi vermek, erkekler için askerlik yapmak, seçme ve seçilme hakkı ile kanunlara uygun davranmaktır. Bu görevler tüm vatandaşlar için aynıdır ve geçerlidir.
Bunun yanında yazılı olmayan vatandaşlık görevleri de bulunmaktadır. Yazılı olmayan görevler ise vatanın doğal yapılarını korumak, vatandaşlar arasında karşılıksız yardımda bulunmak, kültürel varlık ve yapılara karşı hassas davranmak gibi konuları içermektedir. Söz konusu bu durumlar vatandaşlık görevinin bütününü ifade edecek şekildedir.
Kimlere Vatandaş Denir?
Vatandaş tanımı devlet tarafından anayasal vaatlerde olan, çeşitli haklardan yararlanan ve ilgili ülke ile bağları olan bireylerin hak ve sorumluluklarını yerine getiren kişilerdir. Her ülkeye göre vatandaşların farklı görevleri de bulunabilir. Vatandaş tanımı devleti koruyan değil, devlet tarafından koruma altına alınmış ve ülkenin, toplumun genel çıkarlarını yansıtan kişilerdir. Topluluk arasında vatandaşlık bağlarının kurulması için aynı toprak üzerinde yaşamanın yanında aralarında sözleşmeler bütünü de olması gerekir. Bu kapsamda vatandaşlar ülkedeki kurallar ile bağları kurabilmiş kimseler için kullanılan bir ortak tanımı kapsamaktadır.
Vatandaşlık Görevlerimizi Yerine Getirmemiz Neden Önemlidir?
Vatandaşlık görevlerimiz aynı ülkede yaşarken gerekli olan toplumsal dayanışma ve ağının gelişmesi için önemlidir. Bir ülkede sayısı milyarlara varan nüfus olduğunda, bu kadar kalabalık toplulukların hareket etmesi, bir arada güvenli şekilde yaşaması, devlet işlerinin ilerlemesini sağlamak vatandaşlık görevlerinin yerine getirilmesi ile mümkün olmaktadır. Kişiler arasında güven ve adalet ortamını sağlamak, birlik ve beraberliği oluşturmak, devlet ve milletin ortak şekilde hareket edebilmesi için her kişinin vatandaşlık görevlerini yerine getirmesi gerekir.
Vatandaşlık sorumlulukları yerine getirildiğinde ülkedeki hizmet, işleyiş ve adalet her durumda daha iyi şekilde gerçekleşecektir. Bu durum ülkenin daha iyi yerlere gelmesine ve kalkınmasına yardımcı olurken aynı şekilde vatandaşların da ülkenin geldiği refah düzeyinden yararlanmasını sağlar. Bu durumda da bilinçli yurttaş veya vatandaş olmak ülkenin kalkınması açısından da önem taşır. Vatandaşlık görevlerinin yanında kişilerin ülkenin gelişmesine dönük olarak eylemlerde bulunması da vatandaşlık görevleri arasında bulunur.
